طبق تعریف، اتوماسیون صنعتی (Industrial Automation Equipment) به تجهیزاتی گفته می‌شود که از آن‌ها برای مدیریت فرایند و ماشین‌آلات مختلف در صنایع گوناگون استفاده می‌کنند. این تجهیزات می‌توانند شامل سیستم‌های کنترلی، کامپیوترها، ربات‌ها و فناوری‌های ارتباطی مختلف باشند. از زمانی که تجهیزات اتوماسیون صنعتی به کار گرفته شدند، تعداد نیروی انسانی از خط تولید کم شد تا خطاهای انسانی کاهش پیدا کند و به‌نوبه خود کیفیت بالاتر برود.

البته همین جا باید به این موضوع مهم اشاره کنیم که ظهور تجهیزات صنعتی به‌هیچ‌وجه به معنی افزایش نرخ بیکاری نیروی متخصص نیست بلکه این افراد صرفا از مداخله مستقیم حذف شده و به‌جای آن این تجهیزات را کنترل، مدیریت و نگهداری می‌کنند.

به لطف تجهیزات اتوماسیون صنعتی بوده که در طی دهه‌های اخیر پیشرفت‌های قابل توجهی در صنایع مختلف مخصوصا در بخش تولید رخ داده و بسیاری از مشاغل سخت و پرخطر حذف شده‌اند تا نیروی کار امنیت بالاتری در محیط شغلی داشته باشد.

در ادامه قصد داریم به طور مفصل به این مسأله بپردازیم تا به طور کامل با تجهیزات اتوماسیون صنعتی، انواع، مزایا و معایب و کاربردهای آن آشنا شوید. با مقاله تخصصی دیگری از آزند اتوماسیون همراه ما باشید.

اتوماسیون صنعتی چیست؟

اتوماسیون صنعتی به عبارت دقیق استفاده از فناوری و سیستم‌هایی است که برای اتوماسیون سازی فرایندها و کنترل تجهیزات استفاده می‌شود تا در نهایت راندمان کاری از طریق کاهش خطاهای انسانی افزایش چشمگیری داشته باشد. همین اتوماسیون سازی فرایندها مخصوصا در مشاغل سخت و پرخطر باعث شده خطاهای انسانی کاهش پیدا کند که به‌نوبه خود در درجه اول روی کیفیت تولید و سپس روی تسریع فرایندها اثر می‌گذارد.

بنابراین تجهیزات اتوماسیون صنعتی که انواع مختلفی هم دارند در نهایت یک فرایند را کارآمدتر خواهد کرد، حتی شاید در برخی موارد هزینه‌ها را کمتر کنند، مصرف انرژی را کمتر و در نهایت سوددهی یک صنعت کاری را بیشتر کنند.

بد نیست بدانید که طبق کتاب Industrial Automation Global Market Report 2024 میزان رشد بازار و استقبال از این تجهیزات در سال 2023 معادل 185.5 میلیارد دلار بوده که تخمین زده شده این عدد در سال 2024 به رقم 198.43 میلیارد دلار برسد. صنایع بهداشتی و سلامت، کشاورزی و هواپیمایی احتمالا بیشترین مصرف‌کنندگان آن باشند که با کمک هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء این نرخ افزایش چشمگیری خواهد داشت.

انواع اتوماسیون صنعتی

همانطور که گفتیم اتوماسیون صنعتی انواع مختلفی دارد و مشتمل بر 4 مدل است که در ادامه به شکل مختصر و مفید معرفی می‌کنیم:

اتوماسیون صنعتی ثابت (Fixed Automation System)

اتوماسیون صنعتی ثابت یا سخت (Rigid یا Hard) برای کنترل و مدیریت کارهای تکراری یا تجهیزات خاص استفاده می‌شوند تا راندمان کاری و میزان تولید افزایش پیدا کند و معمولا در عملیات آن تغییر نمی‌دهند. این نوع از سیستم‌ها را بیشتر در بخش‌های تولیدی و صنایع غذایی و صنایع خودروسازی شاهد هستیم که در آن‌ها یک روند کاری تکراری با حجم تولید بسیار بالا وجود دارند. بد نیست بدانید که در این نوع، وقتی یک کار یا فرایند تمام می‌شود، دستگاه ریست شده و برای تسک بعدی آماده می‌شود.

اتوماسیون صنعتی قابل برنامه‌ریزی (Programmable Automation System)

این نوع از اتوماسیون صنعتی را می‌توان با کنترل‌های الکترونیکی در عملیات و پیکربندی ماشین‌آلات تغییر ایجاد کرد که این تغییر پروسه زمان‌بری است. این نوع سیستم‌ها اکثرا در صنایع و بخش‌های تولیدی که حجم نسبتا بالای تولید اهمیت دارد، و براساس نوع محصولی که قرار است تولید شود در روند کاری سیستم باید تغییر ایجاد کنند استفاده می‌شود تا راندمان و بهره‌وری افزایش پیدا کند و در نهایت منجر به بهبود کیفیت گردد. ربات‌های صنعتی نمونه‌ای از این مدل سیستم و تجهیزات اتوماسیون صنعتی هستند.

اتوماسیون صنعتی انعطاف‌پذیر (Flexible Automation System)

از این نوع تجهیزات اتوماسیون صنعتی که به مدل نرم یا Soft هم معروف هستند، نقطه مقابل تجهیزات اتوماسیون صنعتی ثابت بوده و در مواردی استفاده می‌کنند که محصول دائما در حال تغییر است و باید توسط کامپیوتر به شکل پیوسته و متنوع کنترل شوند مثل دستگاه‌های CNC. در این دستگاه‌ها هر کد بیانگر یک کار و عملیات خاص بوده که دستگاه آن را پیاده‌سازی می‌کند. این مدل با نوع قابل برنامه‌ریزی مشابهت دارد ولی مزیت بزرگ آن سرعت بالا و اتوماتیک تغییراتی است که باید اعمال شوند.

اتوماسیون صنعتی یکپارچه یا تجمیع شده (Integrated Automation System)

این نوع سیستم‌های اتوماسیون صنعتی متشکل از ماشین، فرایند و داده‌های مستقلی هستند که تحت دستور یک سیستم کنترلی واحد برای اجرای فرایندها به شکل همزمان عمل می‌کنند. به‌عنوان مثال می‌توان به نرم‌افزار CAD یا CAM یا تجهیزات کنترل شده توسط کامپیوترها اشاره کرد نظیر ربات‌ها که به‌جای نیروی انسانی، تسک های صنایع مختلف را انجام می‌دهند.

خرید اتوماسیون صنعتی

با توجه به کاربردهای گسترده تجهیزات اتوماسیون صنعتی و پیشرفت‌های گسترده‌ای که قرار است در میزان استفاده و کارایی آن‌ها در طی سال 2024 و سال‌های آتی رخ دهد، تقاضا برای خرید اتوماسیون صنعتی افزایش چشمگیری پیدا کرده و خواهد کرد.

ما در آزند اتوماسیون تلاش کرده‌ایم همگام با این میزان تقاضا پیش برویم. به همین دلیل کلیه تجهیزات اتوماسیون از برندهای معروف را با قیمت مناسب موجود کرده‌ایم. شما می‌توانید برحسب نیاز صنعت کاری که در آن مشغول به فعالیت هستید از ما مشاوره پیش از خرید بگیرید. پس از آن با توجه به اطلاعات دریافت شده نسبت به خرید تجهیزات اتوماسیون صنعتی اقدام نمایید.

قیمت اتوماسیون صنعتی

قیمت تجهیزات اتوماسیون صنعتی نرخ یا رنج ثابت و مشخصی ندارد چرا که این تجهیزات، انواع مختلفی دارند که هر کدام بسته به سری و مدل و برند تولید کننده قیمت متفاوتی پیدا می‌کنند. همچنین تعداد محصول ثبت سفارش شده و نوسانات ارزی به دلیل وارداتی بودن تأثیر بالایی بر هزینه نهایی و قیمت تجهیزات اتوماسیون صنعتی دارند.

ما در آزند اتوماسیون با در اختیار داشتن نمایندگی اصلی برندهای معتبر و کامل‌ترین موجودی در انبار این تضمین را به شما می‌دهیم که می‌توانید بهترین و مناسب‌ترین قیمت تجهیزات اتوماسیون صنعتی را از ما بگیرید. نه تنها تضمین قیمت مناسب بلکه اصالت و کیفیت کالا نیز از ما دریافت خواهید کرد.

محصولات اتوماسیون صنعتی

محصولات تجهیزات اتوماسیون صنعتی تنوع بسیار بالایی دارند از پی ال سی‌ها گرفته تا کنترلرهای کنسول‌های بازی، رله‌ها، ربات‌های صنعتی و سیستم‌های Rfid و غیره. در این قسمت ما فقط به معرفی مختصر و مفید معروف‌ترین تجهیزات اتوماسیون صنعتی می‌پردازیم:

• پی ال سی یا PLC

پی ال سی‌ها را می‌توان یک کامپیوتر صنعتی در نظر گرفت که با زبان‌های برنامه‌نویسی مختلف عمدتا از نوع لدر و نرم‌افزارهایی مثل WPLSoft، ISPSoft و غیره قابل برنامه‌نویسی هستند. این تجهیزات داده‌هایی که از سنسورها دریافت می‌کنند را براساس برنامه تعیین شده پردازش می‌کنند و فرامین لازم را صادر می‌نمایند. پی ال سی‌ها باعث شده‌اند تا دقت و سرعت فرایندها بالاتر برود و غیر قابل جایگزین باشند. دو نمونه از معروف‌ترین برندهای پی ال سی، پی ال سی دلتا و پی ال سی زیمنس هستند.

• اچ ام آی یا HMI

اچ ام آی که تحت اللفظی آن رابط انسان و ماشین می‌شود، در بین محصولات و تجهیزات اتوماسیون صنعتی اهمیت بسیار بالایی دارد. این تجهیزات یک صفحه نمایش گرافیکی در اختیار شما می‌گذارند تا اطلاعات و پارامترهای دریافتی را به شکل نمودار یا منحنی و غیره به نمایش بگذارد. از این تجهیزات در صنایع نفت و گاز، پتروشیمی، خودروسازی، مواد غذایی، آب و فاضلاب و غیره استفاده زیادی می‌کنند.

• کنترلرها یا Controller

کنترلرها برای نظارت بر روی فرایندهای تولید هستند تا دقت و راندمان کاری بالاتر برود و در واقع بهترین جایگزین برای کم کردن خطاهای انسانی است. در نتیجه این عوامل کیفیت تولید بالا می‌رود.

• سنسورها یا Sensor

سنسورها با دریافت سیگنال از سایر تجهیزات، اطلاعات لازم را در اختیار سیستم‌های کنترلی می‌گذارند تا عملکرد و شرایط محیط کار پیوسته چک شوند. به عنوان مثال می‌توان به سنسورهای دما، جریان، فشار و غیره اشاره کرد. بدون سنسورها امکان کنترل کیفی شرایط کاری و بهینه‌سازی آن عملا وجود ندارد.

• رله‌ها یا Relay

رله‌ها نقش اساسی و مهم در طراحی و اجرای سیستم‌های الکترونیکی و الکتریکی دارند. محصولاتی کوچک و مینی اما با کارآمدی بسیار بالا که نقش اصلی آن‌ها کنترل، حفاظت و هدایت جریان است. این رله‌ها هستند که با کمک سیگنال فرامین، مدارهای الکتریکی را باز و بسته می‌کنند تا عملکرد تجهیزات برقی همیشه تحت کنترل باشد. همچنین رله‌ها از آسیب‌های ناشی از اضافه بار و جریان هم جلوگیری می‌کنند.

• انکدرها یا Encoder

انکدرها حرکت را به سیگنال الکتریکی تبدیل کرده و آن را به کنترلرها می‌دهند تا وضعیت فعلی را ارزیابی کرده و در قبال آن تصمیمات هوشمندانه‌ای اتخاذ شود. به دلیل دقت و پاسخ‌دهی سریع، هدایت و کنترل دقیق دستگاه‌ها بر عهده انکدرهاست.

• مبدل ارتباطی

مبدل ارتباطی وظیفه اتصال دستگاه‌های مختلف به یکدیگر را دارد. این مبدل‌ها باید از فناوری‌های ارتباطی مختلف مثل فیدباس، پروفی باس، اترنت، مدباس و غیره پشتیبانی کنند. پس از نصب بین دو دستگاه، اطلاعات دریافتی را ترجمه کرده و به زبان و فرم قابل فهم تبدیل می‌کند. بدون مبدل‌ها ارتباط برقرار کردن بین تجهیزات اتوماسیون صنعتی با مشکل جدی مواجه خواهد شد.

• منبع تغذیه یا Power Supply

کارکرد منبع تغذیه مشخص است؛ یعنی تبدیل انرژی الکتریکی برای مدارات و دستگاه‌ها که از نوع DC ساده گرفته تا مدل‌های پیچیده مثل منبع تغذیه سوئیچینگ و بدون وقفه همگی کارکرد یکسانی دارند.

• لیمیت سوئیچ یا Limit Switch

لیمیت سوئیچ‌ها جزو سایز کوچک تجهیزات اتوماسیون صنعتی هستند که عملکرد ماشین‌های صنعتی را بررسی کرده و با ارسال دستور به کنترلرها و پی ال سی جلوی آسیب‌های احتمالی را می گیرند. این کلیدها جزئی‌ترین تغییر در جهت و سرعت و موقعیت را تشخیص داده و عملکرد ماشین‌ها را کنترل می‌کنند. بنابراین در ایمنی و طول عمر تجهیزات و ماشین‌آلات نقش مستقیم دارند.

• دیتا لاگر یا Data Logger

دیتا لاگرها یا رکوردها با حساسیت بالای خود تمامی تغییرات از جمله تغییرات دمایی، رطوبتی، فشار و غیره را ثبت می‌کنند تا در مواقع نیاز بتوانیم به آن‌ها دسترسی داشته باشیم و به تفسیر بپردازیم.

• سیستم اسکادا یا SCADA

سیستم اسکادا وظیفه نظارت و کنترل روی فرایندهای صنعتی را بر عهده دارد و مانیتورینگ انجام می‌دهد. سیستم‌های اسکادا ارتباط مستقیم با دستگاه‌های دیگر تجهیزات اتوماسیون صنعتی داشته و اطلاعات دریافتی را پردازش و در یک مکان مشخص ثبت می‌کند. بنابراین سیستم اسکادا به تجزیه و تحلیل داده و اتخاذ فرامین دقیق کمک زیادی می‌کند.

• درایوها یا Inverter

اینورترها یا معکوس کننده‌ها برای تبدیل ولتاژ DC به AC هستند. اینورترها ابتدا برق AC شهری را که ولتاژ 220 ولت و فرکانس 50 هرتزی دارد به DC تبدیل کرده و سپس همان برق DC را به ولتاژ و فرکانس کاری مدنظر براساس پروژه کنونی تبدیل می‌کند.