سافت استارتر چیست

سافت استارتر چیست؟  طبق یک تعریف ساده، سافت استارتر (Soft Starter) به معنی راه انداز نرم است پس انتظار داریم با وصل کردن سافت استارتر به الکتروموتورها، بتوانیم آنها را به صورت نرم راه اندازی کنیم. همانطور که می بینید معنی و کارکرد سافت استارتر در اسم آن نهفته است. اما تعریف مهندسی، فنی و دقیق سافت استارتر چیز دیگری است.

سافت استارترها وسایل مکانیکی هستند که با موتورهای AC برای کم کردن موقت بار و گشتاور در سیم اتصال قدرت و بالا بردن جریان الکتریکی موتور موقع راه اندازی استفاده شده و از این طریق طول عمر سیستم را بالا برده و جلوی تنش موتور و شفت را گرفته و فشار الکترودینامیکی بر روی کابل های شبکه توزیع برق را کم می کنند. در ادامه این مطلب قصد داریم هر اطلاعاتی که در رابطه با سافت استارترها نیاز دارید در اختیارتان قرار دهیم. پس با ما همراه باشید.

پیشنهاد می کنیم برای دیدین محصولات تجهیزات اتوماسیون صنعتی به سات آزند اتوماسیون مراجعه کنید.

بررسی فنی سافت استارترها

در مقدمه سعی کردیم دید کلی نسبت به سافت استارترها در ذهن شما ایجاد کنیم. اکنون به بررسی دقیق تر و فنی سافت استارتر می پردازیم. اگر به سافت استارتر دقت کرده باشید از بخش هایی مثل PCB، هیت سینک، تایرستورها، فن و بدنه ساخته شده است. مدار کنترل یک سافت استارتر هم می تواند دیجیتال، آنالوگ یا ترکیبی از آنالوگ و دیجیتال باشد.

برد الکترونیک سافت استارتر مرتبط با شیوه کار تایرستورها در مدار قدرت، تنظیمات، حفاظت، ارتباطات و غیره است و بسته به نوع برند و مدل متفاوت خواهد بود. از طرفی بخش های کنترلی سافت استارتر شاید تعدادی ورودی و خروجی فرمان (به شکل فیکس یا قابل برنامه یزی) و سیستم حفاظت هم داشته باشند.

بخش حفاظتی سافت استارتر شامل اجزایی مثل گروه های جریانی، ولتاژی، فرکانسی، حرارتی و غیره است. سیستم اضافه بار داخلی به شکل الکترونیکی است که با عبارت E.O.L مشخص می کنند. در سافت استارترها خبری از رله های قدیمی بی متال نیست و به جای رله الکترونیک اضافه بار قرار گرفته است. به همین دلیل اندازه گیری دائم جریان و محاسبه پارامترهایی مثل دمای موتور با این قطعات امکان پذیر شده است.

اکنون که به طور کامل مقدمات آشنایی با راه اندازهای نرم را بیان کردیم نوبت به بررسی جزئی تر می رسد تا ببینیم دقیقا چه انواعی دارد، کاربرد سافت استارتر چیست، چه اجزایی دارد و چطور باید نصب کرد؟

انواع سافت استارتر برحسب مدل ساختار

سافت استارترها یا راه اندازهای نرم موتوری را می توان برحسب نوع ساختار به دو مدل دیجیتالی و آنالوگ تقسیم بندی کرد.

سافت استارتر دیجیتال

سافت استارترهایی که صفحه نمایش دارند و می توانیم پارامترهایی مثل توان، جریان، دما و شیوه راه اندازی را با آن ببینیم، سافت استارتر دیجیتالی هستند.

سافت استارتر آنالوگ

این نوع سافت استارترها صفحه نمایش ندارند و پارامتر به ما نشان نمی دهند و نقش یک سوئیچ را دارند و خودشان به دو مدل تبدیل می شوند:

• سافت استارتر ساده که فقط زمان شروع و ولتاژ را می توانیم متوجه شویم.
• سافت استارتر آنالوگ که می توانیم مدت زمان توقف سافت استارتر و میزان محدودیت جریان را تنظیم کنیم.

انواع سافت استارتر برحسب تعداد فاز

سافت استارترها از نظر تعداد فاز به دو مدل دو فازی و سه فازی تقسیم بندی می شوند که هر کدام کاربردهای خاص خودشان را در صنعت دارند.

انواع سافت استارتر برحسب مدل سیم بندی

مدل دیگر تقسیم بندی سافت استارتر برحسب شیوه سیم بندی است. بر این اساس دو نوع سافت استارتر داریم. سافت استارترهای سه سیم و شش سیم که هر کدام کاربرد خاص خودشان را دارند.

سافت استارتر چطور کار می کند؟

آشنایی با نحوه عملکرد سافت استارتر به شما کمک می کند تا بهتر با این وسیله آشنا شوید و موقع رخداد خطا یا ایراد به راحتی بتوانید مشکل را عیب یابی کنید.

موتورهای القایی موقعی که راه اندازی می شوند تقریبا 5 تا 8 جریان نامی که برای آنها تعریف شده از شبکه برق می کشند چون برای القای ولتاژ لازم است که تغییرات نسبی در میدان شکل بگیرد بنابراین نوع طراحی اتصالات برق متفاوت می شود. در اینجاست که از سافت استارتر استفاده می کنند تا جهش جریان یا همان جریان هجومی را محدود کرده و گشتاور موتورهای الکتریکی را کنترل کنند که نتیجه راه اندازی نرم سافت استارتر است. پس این شیوه عملکرد سافت استارترها جلوی آسیب واردن شدن به موتور الکتریکی شما را می گیرند و از طریق کم کردن گرمای حاصل از روشن و خاموش شدن های پیاپی، فشار مکانیکی موتور و تنش های الکترودینامیکی و غیره، طول عمر موتور الکتریکی را هم بیشتر می کنند.

به عبارت دقیقتری اگر بخواهیم نحوه عملکرد سافت استارتر را توضیح دهیم باید بگوییم سافت استارترها با کاهش ولتاژ، موتورها را راه اندازی می کنند که به نوبه خود گشتاور موتور الکتریکی را کم می کنند که برای الکتروموتورهایی که موقع راه اندازی، بار زیادی تحمل نمی کنند بسیار مناسب است.

نحوه عملکرد سافت استارتر را توضیح دادیم و اگر با روش های ستاره مثلت و اتوترانسفورمر آشنا باشید قطعا می دانید که روش کاهش ولتاژ جدیدتر و بروزتر است. ویژگی مهم شیوه عملکرد سافت استارترها این است که بخاطر داشتن یکسو کننده سیلیکونی، موتور به شبکه برق وصل می شود و می توانید ولتاژ را از صفر تا ولتاژ نامی کنترل کنید.

با توضیحاتی که دادیم متوجه شدید که نحوه عملکرد سافت استارتر به گونه ای است که گشتاور و سرعت موتور به شکل تدریجی با افزایش پله ای ولتاژ، خیلی نرم افزایش پیدا می کنند که موقع استپ یا توقف موتور این روند معکوس می شود تا ضربه مکانیکی به موتور وارد نشود. پس سافت استارتر تنظیم کننده ولتاژ الکترونیکی است و فرکانس موتور را تغییر نمی دهد و این مورد دقیقا نقطه تمایز سافت استارترها با اینورترها می باشد.

نکته بسیار مهم در شیوه عملکرد سافت استارترها

نکته خیلی مهمی که در مکانیسم عملکرد سافت استارترها وجود دارد این است که بعد از راه اندازی نرم الکترموتور به حضور آن نیازی نیست به همین دلیل، کنتاکتور بای پس در مدار قرار می دهند تا سافت استارتر را از مدار خارج کند. البته سافت استارترهایی که داخل خودشان کنتاکتور بای پس دارند نیازی به وجود خارجی این کنتاکتورها در مدار ندارند.

خارج شدن سافت استارتر از مدار بعد از راه اندازی نرم الکتروموتور، بای پس نام دارد که دو روش دارد:

بای پس داخلی برای خارج کردن سافت استارتر از مدار الکتریکی

مدار این نوع سافت استارترها، تیغه های موازی دارد که وقتی الکتروموتور به سرعت نامی مدنظر یا از پیش تعیین شده می رسد، اتصال کوتاه بین این تیغه ها ایجاد شده و سافت استارتر را از مدار خارج می کند.

بای پس خارجی برای خارج کردن سافت استارتر از مدار الکتریکی

در این نوع سافت استارتها، کنتاکتوری وجود دارد که بعد از رسیدن الکتروموتور به سرعت نامی خود، به یک رله وصل می شود و سافت استارتر را از مدار خارج می کند.

با چه روش هایی می توان سافت استارتر را کنترل کرد؟

سافت استارترها را به عنوان رگولاتورها یا تنظیم کننده های ولتاژی الکتروموتورها می شناسیم که خود این قطعات هم باید به نوبه خود تنظیم و کنترل شوند. دو روش برای کنترل سافت استارتر وجود دارد:

• شاسی های استارت/استاپ
• اترنت

روش اتصال مستقیم سیگنال های استارت/استاپ به PLC نیاز ندارند و روشی کم هزینه محسوب می شوند. اما اگر از اترنت برای کنترل سافت استارتر استفاده کنید به پی ال سی نیاز خواهید داشت که باید بیشتر هزینه کنید اما در عوض می توانید فیدبک بدهید و کنترل و مانیتورینگ قابل تنظیم داشته باشید.

سافت استارترها از چه قطعاتی تشکیل شده اند؟

سافت استارترها یا راه اندازهای نرم برای عملکرد خود نیاز به قطعات و تجهیزاتی دارند که سازنده آن هستند. اجزای سافت استارترها عبارتند از:

• تریستورها یا SCR یا Thyristor

مدار داخلی سافت استارترها، به ازای هر فاز، دو تریستور، مجموعا 6 تریستور دارد که به شکل پشت به پشت یا ترایاک (Triacs) قرار گرفته اند. تریستورها با یک مدار منطقی جداگانه که خود شامل PID یا یک میکرو کنترلر است کنترل می شوند. مدار منطقی سافت استارتر با یک مدار یکسو کننده از برق اصلی تغذیه می شود.

• سوئیچ های قدرت، مدار منطقی، بریکر یا فیوز و کنتاکتور مغناطیسی

اجزای گفته شده سافت استارتر همگی برای ایزولاسیون استفاده می شوند و به همراه رله اضافه بار یا OLR جلوی افزایش بیش از حد جریان را می گیرند.

• کنتاکتور بای پس Bypass Contactor

کنتاکتور بای پس وظیفه خارج کردن سافت استارتر از مدار بعد از رسیدن الکتروموتور به ولتاژ نامی را بر عهده دارد.

• فن یا Fan

یکی از اجزای بسیار مهم سافت استارترها، فن یا خنک کننده است که برای تهویه بهتر و بیشتر شدن ظرفیت هیت سینک مؤثر است. بسته به جریان ورودی، میزان تنظیم ولتاژ و تعداد استارت ها در هر ساعت تعداد فن ها متغیر است.

• بدنه و قاب یا Housing

بدنه و قاب برای حفاظت از قطعات داخلی است که معمولا از جنس پلاستیک – فلز یا پلاستیکی یا فلزی است.

• هیت سینک یا Heat Sink

عبور جریان و به طور کلی عملکرد سافت استارتر حرارت و گرما تولید می کند که خطرات جدی برای قطعات داخلی خواهد داشت. برای انتقال این حرارت به بیرون از سافت استارتر و دفع مؤثر آن از قطعه ای به نام هیت سینک استفاده می کنند.

اصول کار سافت استارتر چیست؟

اصول کار سافت استارتر چیست؟ شاید این مورد اولین سوالی باشد که بعد از آشنایی با شیوه عملکرد و نحوه تنظیم راه اندازهای نرم از خودتان خواهید پرسید و ما قصد داریم به آن پاسخ بدهیم.

قطعه اصلی که در سافت استارتر عمل راه اندازی نرم را انجام می دهد تریستور است. تریستور یک نوع یکسو کننده قابل تنظیم و کنترل است که وقتی پالس گیت به آن می رسد جریان را فقط در یک جهت و با زاویه دلخواه از خود عبور می دهد به همین دلیل به آن یکسو کننده می گویند.

زاویه پالس گیت مشخص کننده میزان سیکل ولتاژ ورودی است که باید از تریستور عبور کند. چون AC یک سیکال کامل 360 درجه را بین پیک ماکزیمم و مینیمم می سازد، زاویه پالس گیت یا آتش برای روشن کردن تریستور در مدت زمان معین و کنترل ولتاژ اعمال شده قابل استفاده است. پالس گیت ها بین 0 تا 180 درجه قابل تغییر هستند که کاهش زاویه، میزان دوره هدایت تریستور را بیشتر می کند و بنابراین ولتاژهای بالاتر عبور خواهند کرد.

از طرفی بد نیست بدانید که تریستورها می توانند جریان را در هر دو جهت عبور دهند چون در سافت استارترها به شکل پشت به پشت برای هر فاز به هم وصل هستند. با توجه به اینکه برای کنترل ولتاژ استارت و استاپ موتور یک فاز جداگانه استفاده می شود و برای هر فاز هم سه جفت تریستور به کار می برند، مجموعا 6 جفت نیاز است.

بنابراین اصول کار سافت استارتر را متوجه شدید:

وقتی موتور راه اندازی می شود، کنترل کننده برای هر تریستور یک پالس جدا تولید می کند که این پالس را می توان با آشکارساز تشخیص داد. اولین زاویه پالس گیت حدود 180 درجه است تا حداقل ولتاژ لازم برای راه اندازی موتور تولید شود. سپس با هر بار عبور صفر، زاویه پالس گیت کمتر شده و دوره هدایت تریستور بیشتر می شود و در نتیجه ولتاژ عبوری از تریستور بیشتر شده و سرعت موتور تدریجا زیاد می گردد.

وقتی موتور الکتریکی یا الکتروموتور به سرعت نامی خودش برسد؛ در زاویه صفر، تریستورها به کمک کنتاکتور بای پس، سافت استارتر را از مدار خارج می کنند و بازدهی سافت استارتر را بالا می برند. موقع توقف موتور، تریستور کنترل را در دست گرفته و برای تنظیم ولتاژ تغذیه، به شکل منظم پالس آتش می فرستند.

روش های راه اندازی موتور با سافت استارتر

تا اینجا متوجه شدید سافت استارتر چیست؛ چه انواعی دارد، چطور کار می کند و کنترل می شود و اصول کار سافت استارتر چیست. در اینجا می خواهیم توضیح دهیم که با چه روش هایی می توان به کمک سافت استارتر موتور را نرم راه اندازی کرد:

• تکنیک دو سر خط یا ولتاژ کامل: در این روش موتور به ولتاژ کامل منبع تغذیه وصل می شود که برای موتورهای کوچک مناسب است.
• روش کاهش ولتاژ: ولتاژ منبع تغذیه موقع استارت خوردن موتور کم می شود تا جریان هجومی کاهش پیدا کند. این روش برای موتورهای القایی بهترین گزینه است.
• روش چند سرعته: طراحی موتور به گونه ای است که چندین سرعت با کمک پیکربندی قطب موتور یا سیم پیچ از قبل انتخاب شده و با افزایش تدریجی سرعت، جریان هجومی کاهش پیدا می کند.

نکته بسیار مهم: سافت استارها علاوه بر راه اندازی نرم، توقف نرم یا سافت استاپ هم انجام می دهند. موقعی که موتور، به صورت آنی و یکباره متوقف می شود، تنش مکانیکی در سیستم موتور ایجاد می شود از طرفی استاپ ناگهانی پمپ های آبی، در کل سیستم باعث بروز ضربه قوچی می شود که برحسب میزان شدت می تواند عمر موتور و سایر سیستم های مرتبط با آن را کم کند. در این مواقع از سافت استارترها برای توقف نرم هم استفاده می کنند. در واقع با کم کردن تدریجی ولتاژ و جریان، توقف موتور هم تدریجی می شود تا تنش هایی که به خاطر تغییر ناگهانی ایجاد شده به حداقل برسند.

انواع کنترل در سافت استارتر

سافت استارترها برای اینکه راه اندازی نرم در موتور ایجاد کنند دو شیوه کنترلی دارند:

• کنترل باز (Open-Loop Configuration)

در این شیوه ولتاژ ورودی به موتور با توجه به زمان و بدون در نظر گرفتن جریان ورودی به موتور یا سرعت موتور کنترل می شود. هر فاز دو تریستور پشت سرهمی به یکدیگر وصل هستند و ابتدا با یک تأخیر 180 درجه در طول نیم موج خواهند داشت که به مرور کمتر می شود تا وقتی که ولتاژ ورودی به حد استاندارد برسد. این روش کنترلی چون خیلی خوب شتاب موتور را کنترل نمی کند چندان مناسب نیست و اسم دیگر آن سیستم رمپ ولتاژ زمانی است.

• کنترل بسته (Closed-Loop Configuration)

در روش کنترل بسته در سافت استارتر همه ویژگی های یک موتور حتی اعم از جریان ورودی و سرعت آن کنترل می شوند. مقدار ولتاژ وارد شده به هر موتور هم بسته به نوع دستگاه خواهد بود. در هر فاز کنترل کافی بر روی جریان وجود دارد و اگر از حد مشخصی بیشتر شود رمپ ولتاژ زمانی استاپ خواهد شد.

سیم کشی های سافت استارتر

اتصالات سیم کشی سافت استارتر عبارتند از:

• سیم کشی مدار قدرت که شامل منبع تغذیه ورودی سه فاز، خروجی به موتور و اتصال کنتاکتور بای پس
• سیم کشی ترمینال خارجی که از 12 ترمینال انجام شده و شامل سیگنال کنترل و سیگنال خروجی آنالوگ است.

روش سافت استارتر با روش راه اندازی مستقیم چه فرقی دارد؟

برای کسانی که با روش راه اندازی مستقیم آشنایی دارند این سوال پیش می آید که فرق این روش با سافت استارتر چیست؟ راه اندازی مستقیم یا DOL که مخفف Direct On Line است ساده ترین روش راه اندازی موتور نام دارد. در روش DOL، یک بریکر، کنتاکتور و یک رله اضافه بار داریم که روش عملکرد این مجموعه در رساندن موتور به سرعت کامل با سافت استارتر متفاوت است.

در روش DOL هجوم مستقیم جریان را دارید بنابراین در این روش، موتور با زمان کمتری به ولتاژ کامل می رسد. از طرفی تنظیم جریان در روش سافت استارتر بیشتر است در حالی که در روش DOL موقعی که موتور راه اندازی می شود جهش جریان زیاد است. در روش سافت استارتر، رسیدن موتور به سرعت نامی، کندتر و کنترل شده تر است اما در روش راه اندازی مستقیم، سرعت موتور، فورا زیاد می شود که اثرات نامطلوب دارد.

تفاوت بعدی روش DOL با سافت استارتر در راه اندازی موتور این است که هر چقدر سرعت بیشتر می شود در روش DOL، گشتاور وارد شده هم بیشتر می شود اما در راه اندازی به کمک سافت استارتر، این افزایش گشتاور، تدریجی است.

ورودی و خروجی های سافت استارتر چیست؟

در ابتدای مطلب اشاره کردیم که سافت استارترها تعدادی ورودی و خروجی دارند که در این قسمت به تفصیل بررسی می کنیم:

ورودی های سافت استارتر

• تغذیه برد کنترل
• ورودی دما
• تغذیه مدارهای منطقی
• تاکومتر فیدبک گشتاور
• سه فاز اصلی و زمین

خروجی های سافت استارتر

• خروجی به موتور
• سیگنال Run
• خروجی آنالوگ ساده
• خروجی آنالوگ قابل برنامه ریزی
• خروجی های دیجیتال قابل برنامه ریزی

خطاهای رایج سافت استارتر چیست؟

با وجود فناوری و تکنولوژی پیشرفته ای که در طراحی و ساخت سافت استارترها بکار رفته اما بروز خطا و ایراد امری طبیعی است. مهم این است که بتوانید هر خطا را به موقع تشخیص داده و به درستی عیب یابی کنید تا در اسرع وقت خطای ایجاد شده برطرف شود. در ادامه رایج ترین خطاهای سافت استارتر را توضیح می دهیم؟

• داغ شدن هیت سینک

بالا رفتن بیش از حد دمای هیت سینک احتمالا بخاطر نقص در فن خنک کننده است.

• از دست رفتن تعادل در جریان الکتریکی

این خطا معمولا بخاطر نصب اشتباه سافت استارتر، خطای شبکه و مشکلات محیط کار یا خرابی موتور است.

• خراب شدن تریستور یا SCR

در صورتی که تریستورها خراب شوند عملکرد اصلی سافت استارتر با مشکل جدی روبرو می شود که باید در اسرع وقت تعویض کنید.

• طولانی شدن زمان راه اندازی موتور

هر موتور پس از طی مدت زمانی مشخص به سرعت اسمی یا نامی خودش می رسد که گاهی اوقات سافت استارتر نمی تواند در طی این مدت زمانی، موتور را با راه اندازی نرارم به سرعت اسمی برساند و طولانی تر از حد انتظار می شود. در این مواقع باید قطعات داخلی از جمله تریستور چک شوند.

• قطع شدن ولتاژ ورودی

اگر ولتاژ ورودی قطع شود انرژی مورد نیاز برای استارت کار وجود نخواهد داشت و خطا دریافت خواهید کرد. پس در این موارد چک کنید که برق در شبکه وجود دارد یا جریان ورودی قطع نشده باشد.

• خطا در فرکانس

هر زمان فرکانس تغذیه سافت استارتر از محدوده تعیین شده کمتر یا بیشتر شود خطا خواهید گرفت.

• بیش از حد بالا رفتن جریان لحظه ای

جریان لحظه ای اصلا نباید در سافت استارتر بیشتر از حد معمول شود و باید حتما به همراه بار الکتریکی تحت کنترل باشد در غیر این صورت سافت استارتر آسیب خواهد دید.

• بیش از حد بالا رفتن بار الکتریکی موتور

اگر جریان الکتریکی موتور بیشتر از جریان اسمی آن شود سافت استارتر خطا پیدا خواهد کرد که بسیار رایج است.

• فاز ورودی قطع شده است

اگر فازهای ورودی قبل از استارت قطع شوند سافت استارتر آن را خواهد شناخت.

• وصل نبودن سافت استارتر به موتور

در صورتی که سافت استارتر به موتور وصل نباشد قبل از استارت و راه اندازی نرم خطا دریافت خواهید کرد که در این صورت باید اتصال را بررسی کنید.

• ولتاژ کمتر از حد نیاز

خطای ولتاژ کمتر از حد نیاز باعث اختلال در کار تریستور و سافت استارتر می شود که علت آن باید بررسی شود.

• تغییر کردن توالی فاز

خطا و ایراد رایج بعدی در سافت استارترها، تغییر کردن توالی فاز در تغذیه موتور است که به نوبه خود باعث تغییر جهت گردش موتور و بروز مشکلات مختلف می شود.

• افت کردن بار الکتریکی

این خطا مربوط به موقعی است که بار الکتریکی موتور کم شده باشد که به نوبه خود باعث کم شدن جریان الکتریکی تأمین شده از شبکه تغذیه می شود. اگر سافت استارت به پمپ یا فن وصل باشد مشکلات بیشتری ایجاد می کند که باید فورا رفع شود.

روش های اتصال سافت استارتر چیست؟

شیوه های اتصال سافت استارتر به موتور و تجهیزات مختلف به دو روش است:

• روش اتصال خطی یا InLine

در این روش هر سه فاز با رله اضافه بار، کنتاکتور اصلی و سایر تجهیزات به شکل سری وصل می شوند. باید دقت کرد چون اتصال به شکل سری است تجهیزاتی که انتخاب می کنید باید توانایی تحمل جریان نامی یا اسمی موتور را داشته باشند. روش اتصال خطی سافت استارتور به موتور بسیار ساده است که سربندی خود موتور به دو روش اتصال ستاره یا مثلت انجام می شود.

• روش اتصال مثلث داخلی یا Inside-Delta

این روش اتصال باعث می شود تا سافت استارتر را بتوان در مدار مثلث قرار داد که وقتی درون مثلث باشد فقط 58% از جریان نامی موتور در معرض خواهد بود. در این روش می توانید سافت استارتری کوچکتر از توان موتور خریداری کرد تا هزینه ها کاهش پیدا کنند.

دقت داشته باشید که روش اتصال مثلث داخلی 6 کابل بین سافت استارتر و موتور می خواهد که اگر فاصله زیاد باشد، روش مقرون به صرفه ای نیست. از طرفی سافت استارترهای مدلABB، PSR و PSE را باید با روش اتصال خطی متصل کنید.

کاربرد سافت استارتر چیست؟

کاربردهای سافت استارتر چیست؟ بد نیست بدانید که هر نوع سافت استاری کاربردهای خاص خودشان را دارند که در ادامه رایج ترین کاربردهای سافت استارتر را بررسی می کنیم:

• کاربرد در پمپ های مختلف
• استفاده در فن ها
• داخل کمپرسورها
• درون میکسرها
• دستگاه های سنگ شکن و آسیاب
• کاربرد در نوار نقاله
• بکار گرفته شده در همزن ها

نکات مهم خرید سافت استارتر چیست؟

قبل از اینکه برای خرید سافت استارتر اقدام کنید لازم است به چندین نکته توجه ویژه داشته باشید:

• کار سافت استارتر فقط تنظیم ولتاژ ورودی برای راه اندازی نرم است بنابراین بخاطر ثابت بودن فرکانس، سرعت هم ثابت است و تنها بار متصل به آن سرعت را تنظیم می کند. با تغییر فرکانس منبع که کمتر یا بیشتر از فرکانس خط باشد سرعت موتور القایی تنظیم می گردد که این ویژگی فقط برای درایوهای فرکانس متغیر است.
• با توجه به اینکه سوئیچ های نیمه هادی داخل سافت استارتر بخشی از انرژی را به گرما تبدیل می کنند بنابراین این قطعات هم به هیت سینک نیاز دارند.
• اگر در جایی نیاز به گشتاور راه اندازی کم یا متوسط داشته باشند سافت استارتر مناسب است چون سافت استارترها طبق جریان ورودی، ولتاژ ورودی را کم می کنند که با گشتاور راه اندازی موتور القایی تناسب دارد و آن را کم می کند.

مزایای سافت استارتر چیست؟

تا اینجا به طور کامل با سافت استارتر چیست و موارد جانبی آن به طور کامل آشنا شدید اما بد نیست یکبار به طور خلاصه و مفید ویژگی های آن را مرور کنیم:

• با کم کردن ولتاژ ورودی به راه اندازی نرم آن کمک می کند
• با سافت استارتر می توانید جلوی فشار مکانیکی یا تنشی را به موتور بگیرید تا آسیب نبیند
• مقدار حفاظت بار قابل تنظیم می شود
• امکان تغییر زمان استارت و استاپ بدون ضربه وارد شدن به موتور به وجود می آید
• شتاب موتور نرم خواهد شد
• راندمان فعالیت موتور به حداکثر می رسد
• گشتاور لحظه ای در موقع استارت موتور حذف شده و جریان هجومی نخواهید داشت
• طول عمر موتور الکتریکی افزایش می یابد
• هزینه های نگهداری و تعمیرات به لطف وجود سافت استارتر کاهش پیدا می کنند
• جلوی پیک جریان و گشتاور را می گیرد تا تنش الکتریکی و مکانیکی کمتری به شبکه و اجزای دوار سافت استارتر وارد شود
• شتاب گیری و شتاب دهی نرم را می توان کنترل کرد که از طریق تغییر زاویه آتش رخ می دهد
• شیوه عملکرد آن راحت و یادگیری آن ساده است
• اندازه کابل ها، میزان سیم کشی و تعداد کلیدهای متصل به شبکه تغذیه را به حداقل می رساند
• طول عمر موتور و سایر اجزا را افزایش می دهد
• تابلو برقی که برای راه اندازی موتور استفاده می شود به خاطر وجود سافت استارتر کوچکتر می شود چون دیگر نیازی به خیلی از کلیدها و تجهیزات حفاظتی نخواهد بود از طرفی خود سافت استارتر هم طراحی کامپکت دارد و فضای کمی اشغال می کند
• در مواقعی که بخاطر وجود جریان زیاد در سیم پیچ موتور، موتور موقع استارت بیش از حد گرم می شود با سافت استارتر قابل حل است
• در صنایعی که نیاز دارند موتور در طی بازه زمانی کوتاه چند بار روشن و خاموش شود، با سافت استارتر امکان پذیر است.
• هزینه های نصب و راه اندازی سافت استارتر نسبت به تجهیزات مشابه قبلی کمتر است.

معایب سافت استارتر چیست؟

هر دستگاه و تجهیزی علاوه بر مزایا، معایبی هم دارد که مجموع آنها تعیین می کند که آیا با توجه به نیازی که دارید ارزش خرید دارد یا خیر. معایب سافت استارتر عبارتند از:

• تولید هارمونیک در سیستم
• تغییر نکردن سرعت کار موتور
• نداشتن قابلیت تنظیم سرعت
• وابستگی شدید بین زمان شتاب گیری و شتاب دهی به بار
• محدودیت تعداد راه اندازی در ساعت بسته به شرایط
• تولید حرارت زیاد در حین کار و امکان آسیب دیدن قطعات داخلی

شیوه انتخاب و خرید سافت استارتر چگونه است؟

آخرین مبحث در خصوص مطلب جامع سافت استارتر چیست و چگونه کار می کند، مربوط به شیوه انتخاب این قطعه است که بسیار اهمیت دارد. شما بایستی سافت استارتر را براساس توان موتور انتخاب کنید و حتی شاید لازم باشد بسته به شرایط مورد نیاز برای راه اندازی، سافت استارتری بخرید که توان آن بالاتر از توان موتور باشد مثل مواقعی که نیاز است در هر ساعت تعداد راه اندازی های نرم زیاد باشد. از طرفی ظرفیت هر سافت استارتر را براساس ظرفیت تریستور و هیت سینک آن تعریف می کنند که موقع خرید بسته به نوع کاربرد باید به آن دقت داشته باشید:

• صنایع و جاهایی که به راه اندازی نرمال نیاز دارند

در این مواقع سافت استارتر را براساس توان نامی موتور انتخاب کنید. برای سیستم هایی که اضافه بار داخلی دارند کلاس حفاظتی 10 را انتخاب کنید:

• پروانه سینه کشتی
• کمپرسور
• پمپ سانتریفیوژ
• پله برقی
• آسانسور
• نوار نقاله کوتاه
• صنایع و جاهایی که به راه اندازی سنگین نیاز دارند

در این مواقع سافت استارتری را انتخاب کنید که توان آن بالاتر از توان اسمی یا نامی موتور است. اگر سیستم اضافه بار داخلی دارد، کلاس حفاظتی 30 را انتخاب کنید:

• له کننده
• نوار نقاله طولانی
• فن سانتریفیوژ
• آسیاب
• میکسر
• همزن

اگر تعداد راه اندازی های نرم مورد نیاز در هر ساعت بیشتر از 10 بار است حتما سافت استارتری که سایز بزرگتری دارد باید انتخاب کنید.

برای دیدن انواع پی ال سی از جمله پی ال سی دلتا به صفحه خرید پی ال سی دلتا مراجعه کنید.

جمع بندی مطالب

در این مطلب به طور کامل در خصوص اینکه سافت استارتر چیست و چه کاربردهایی دارد و از چه اجزایی تشکیل شده و غیره صحبت کردیم. سافت استارترها برای راه اندازی نرم موتور در صنایع مختلف استفاده می شوند و همین ویژگی باعث شده تا بسیاری از هزینه های تعمیر و نگهداری کاهش پیدا کند. حتما قبل از خرید سافت استارتر به نکاتی که گفته شد دقت داشته باشید.