آموزش plc دلتا (به صورت جامع)

در این مطلب قصد داریم آموزش plc دلتا را به طور کامل، با دو نمونه از نرم افزارهای بسیار معروف این حوزه یعنی WPLSoft و ISPSoft را ارائه کنیم. طبیعتا برای شما که قصد خرید پی‌ال‌سی دلتا را دارید و در کار با این سخت افزارها مبتدی محسوب می شوید چنین آموزشی بسیار کاربردی و الزامی است. در ادامه با ما همراه باشید تا جامع ترین و کامل ترین آموزش PLC Delta را با هم بررسی کنیم.

آموزش plc دلتا، بررسی اجمالی سخت افزار

همانطور که در تصویر زیر مشاهده می کنید سخت افزارهای پی ال سی قابل بررسی هستند. برای انتخاب یک پی ال سی مناسب باید به موارد زیر دقت داشته باشید:

• شمارنده های سرعت بالای سخت افزار
• مقدار فرکانس پالس تولیدی
• ساعت و تاریخ داخلی
• ورودی/خروجی آنالوگ یا عدم وجود آنها
• ظرفیت حافظه
• مدل و تعداد پورت های ارتباطی
• امکان اضافه کردن ماژول از سمت چپ

در ادامه ابتدا جدولی از مشخصات چند نوع پی‌ال‌سی دلتا و سپس جدول مشخصات یک نمونه PLC دلتا را مشاهده می کنید:

ورودی های دیجیتال و نحوه اتصال

در ادامه آموزش پی‌ال‌سی تصویر چند نمونه ورودی دیجیتال را مشاهده می کنید:

اما نحوه اتصال ورودی های دیجیتال در پی‌ال‌سی چگونه است؟

ورودی ها با ولتاژ 24V از نوع DC فعال می شوند. اپتوکوپلر وظیفه ایمن سازی و ایزوله کردن سی پی یو از ورودی ها را بر عهده دارد تا نویز و ولتاژهای احتمالی به CPU نرسند.

پایه S/S بین اپتوکوپلرها مشترک است و اگر به -24VDC وصل کنید ورودی های دیجیتال با +24VDC فعال خواهند شد و برعکس.

سیم کشی و نحوه اتصال خروجی های پی ال سی

در ادامه مبحث آموزش plc دلتا به بررسی سیم کشی و نحوه اتصال خروجی ها می پردازیم. خروجی های دیجیتال در پی ال سی ها مشتمل بر دو نوع رله ای و ترانزیستوری هستند. شیوه اتصال خروجی های دیجیتال پی‌ال‌سی از نوع رله ای به شکل زیر است:

شیوه اتصال خروجی های دیجیتال پی‌ال‌سی از نوع ترانزیستوری به شکل زیر است. در مدل های ترانزیستوری نوع PNP (SINK) پایه مشترک C…. باید به پلاریته – وصل شود که در شکل زیر مشاهده می کنید:

در مدل های ترانزیستوری NPN که پایه های UP و ZP دارند باید پایه UP به +24 و ZP را به صفر ولت وصل کنید که در تصویر مشاهده می کنید:

ال ای دی های نمایشگر وضعیت

در ادامه آموزش کامل PLC دلتا به بررسی LED های نمایشگر وضعیت می پردازیم.

• چراغ Power: وقتی منبع تغذیه به پی ال سی وصل باشد، این چراغ همیشه روشن و به رنگ سبز است.
• RUN: موقعی که پی ال سی در حالت RUN باشد چراغ سبز رنگ آن پیوسته روشن است.
• ERR: وقتی PLC در حالت RUN یا STOP است این چراغ باید خاموش باشد مگر اینکه خطای سیستمی رخ دهد.
• LED های وضعیت خروجی یا Yn: در صورت فعال شدن هر یک از خروجی های دیجیتال از طریق برنامه، نشانگر همان ورودی روشن خواهد شد.
• LED های وضعیت ورودی یا Xn: با روشن شدن هر کدام از ورودی های دیجیتال، نشانگر آن هم روشن خواهد شد.

نرم افزارهای برنامه نویسی PLC دلتا

در آموزش پی‌ال‌سی باید بدانید که برای برنامه نویسی این سخت افزارها از دو نرم افزار بسیار معروف نظیر WPLSoft و ISPSoft استفاده می کنند که از طریق سایت مرجع شرکت دلتا به آدرس اینترنتی Delta می توان دانلود کرد.

امکانات نرم افزارهایی که ما برای آموزش دلتا PLC از آنها استفاده می کنیم شامل:

• اصلاح سازی برنامه در وضعیتی که آنلاین است
• امکان تست و بررسی برنامه در حالت simulator بدون نیاز به اتصال PLC
• زبان برنامه نویسی بسیار ساده LADDER

بر اساس آموزش plc دلتا برنامه شبیه به نردبان و از چپ به راست و از بالا به پایین اجرا می شود و بعد از اینکه کامل اجرا شد دوباره اجرای آن شروع می شود. این ظاهر نردبانی در مدارهای فرمان و کلیه برنامه های PLC یکسان ولی شیوه پردازش متفاوت است که با دقت به مثال های زیر متوجه خواهید شد.

کاربری AND

در اینجا خروجی Y0 زمانی فعال خواهد شد که هر دو ورودی X0 و X1 متصل باشند.

کاربری OR

خروجی وقتی فعال خواهد شد که هر یک از ورودی های A یا B متصل باشند.

کاربری NOT

در این حالت بوبین خروجی Y0 و ورودی X0 برعکس یکدیگر هستند.

کاربری NAND

کاربری NOR

 

کاربری XOR

مدار خودنگهدار

برنامه PLC به زبان LADDER – آموزش پی‌ال‌سی دلتا

انجام عملیات در سیستم پی ال سی به شکل زیر است:

• تمامی ورودی ها توسط PLC چک می شود (Scan Inputs) سپس ورودی هایی که وصل هستند معادل «یک» و ورودی هایی که قطع باشند معادل «صفر» در نظر گرفته می شوند.
• سی پی یو برنامه ای که در حافظه وجود دارد را خط به خط می خواند و اجرا می کند و بعد از اینکه اجرای برنامه تمام شد، وضعیت خروجی ها را به واحد خروجی فرستاده و دوباره این روند تکرار می شود.
• کل زمانی که طول می کشد این مراحل گفته شده انجام شود، Scan Time می گویند.

طبق منابع معتبر خارجی در آموزش PLC دلتا چنانچه این زمان بیشتر از 0.2 ثانیه طول بکشد، یعنی یکی از قسمت های پی ال سی مشکل دارد. در این حالت تایمر سگ نگهبان همه خروجی ها را غیر فعال خواهد کرد تا در اثر عملکرد اشتباه پی ال سی حادثه ای رخ ندهد. البته مقدار این زمان را می توان به کمک رجیستر D1000 تغییر داد.

فرض کنید برنامه اینگونه است که یک خروجی باید با وصل شدن یک ورودی فعال شود. اما اگر ورودی موقعی وصل شود که PLC مرحله خواندن ورودی ها را تمام کرده باشد باید یک اسکن کامل صبر کند تا وضعیت ورودی که جدید وصل شده به CPU منتقل شود. به این تأخیر، تأخیر نرم افزاری PLC گفته می شوند.

از طرفی ورودی ها بخاطر وجود نویزهای محیط صنعتی فیلتردار هستند که همین وجود فیلتر باعث تأخیر در حدود 10 میلی ثانیه در دریافت ورودی ها می شود. اگر خروجی از نوع رله ای باشد مدت زمان 10 میلی ثانیه هم برای متصل کردن رله خروجی نیاز داریم که مجموع این زمان ها را تحت عنوان تأخیر سخت افزاری PLC گزارش می کنند. بنابراین طبق مواردی که در این قسمت از آموزش پی‌ال‌سی دلتا مطرح کردیم، مجموع تأخیر های نرم افزاری و سخت افزاری، پاسخ زمانی PLC است.

نحوه ایجاد پروژه جدید در نرم افزار WPLSoft

در ادامه آموزش پی‌ال‌سی دلتا، برای ایجاد پروژه جدید، ابتدا از قسمت File، گزینه New و سپس نوع PLC را انتخاب می کنید تا پروژه جدیدی ایجاد شود و بتوانید برنامه مورد نظر را بنویسید.

پس از تأیید، پنجره هایی به شکل زیر باز خواهند شد:

پنجره هایی که می بینید مربوط به زبان های برنامه نویسی هستند. چون اکثر همکاران و کسانی که بر روی پی‌ال‌سی دلتا کار می کنند، زبان برنامه نویسی نردبانی را انتخاب می کنند بنابراین پنجره instruction list mode را می بندیم و پنجره ladder diagram mode را بزرگتر می کنیم.

همانطور که می دانید نوار ابزار بالای هر برنامه بسیار مهم است و در بحث آموزش کامل PLC دلتا و کار با این نرم افزار لازم است که با این نوار ابزار آشنایی داشته باشید.

ذخیره سازی برنامه

برای ذخیره کردن برنامه ای که در پروژه جدید نوشته اید کافی است از همان منو، File و سپس گزینه Save As را انتخاب کنید. برنامه با فرمت .dvp در کامپیوتر شما ذخیره خواهد شد.

مانیتور کردن رجیسترها، ورودی و خروجی های PLC

برای این منظور باید گزینه Edit Monitored Devices را از منو View انتخاب کنید تا بتوانید مقادیر رجیسترها را ببینید و در صورت نیاز تغییر دهید.

انتقال برنامه به PLC

در این قسمت از آموزش plc دلتا به بررسی نحوه انتقال برنامه به پی ال سی می پردازیم. برای این منظور ابتدا باید کامپیوتر و پی ال سی را به یکدیگر مرتبط و متصل کنید:

سپس کافی است، گزینه Write to PLC را انتخاب کنید تا برنامه به PLC منتقل شود.

در مرحله بعد از منوی Communication گزینه Run را انتخاب کنید تا برنامه اجرا شود.

شیوه شبیه سازی برنامه WPLSoft به شکل آفلاین

برای اینکه برنامه WPLSoft را شبیه سازی کنید بدون اینکه نیاز باشد در فضای آنلاین، برنامه را در PLC دانلود کنید(یا بدون نیاز به دانلود در PLC ) طبق مراحل زیر پیش بروید که با عدد به ترتیب مشخص شده اند:

حالت Online

در حالت آنلاین شما می توانید برنامه ای که نوشته اید را در حالت Online به PLC وصل کنید و مقادیر گزارش شده برای رجیسترها به همراه حالت های ورودی و خروجی را ببینید:

برای تغییر برنامه در حالت Online طبق تصویر زیر عمل کنید:

دقت کنید که رجیسترها به صورت تک بیتی یا 16 بیتی در دسترس هستند و رجیسترهای 32 بیتی از دو رجیستر 16 بیتی به دست می آیند.

در این قسمت از آموزش plc دلتا قصد داریم به شما یاد بدهیم که رجیسترها کلا دو دسته هستند:

رجیسترهای معمولی

این رجیسترها برای نگهداری اعداد و اطلاعات در برنامه توسط برنامه نویس استفاده می شوند که خود این نوع رجیسترها دو دسته هستند:

• General که مقادیر آنها حتی با قطع و وصل کردن برق هم صفر نمی شود
• Latched که با قطع و وصل شدن برق مقادیر آنها صفر می شود.

رجیسترهای خاص

این دسته از رجیسترها در واقع رابط بین اطلاعات CPU و برنامه کاربر هستند مثلا برای اینکه به ساعت و تاریخ داخلی پی ال سی دسترسی پیدا کنید در رجیسترهای خاصی باید به دنبال آنها بگردید. نکته اینجاست که همه رجیسترهای خاص را می توانید از طریق مسیر HELP و سپس گزینه PLC Instruction and Special Registers پیدا کنید.

رجیسترهای بیتی:

تعدادی رجیستر بیتی خاص

رجیسترهای 16 بیتی

مقادیر عددی که می توان برای رجیسترهای 16 بیتی در نظر گرفت در بین بازه های [0~65535] یا [-32768~32767] قرار می گیرد.

برای اینکه دو رجیستر 16 بیتی را در کنار هم بگذارید و رجیستر 32 بیتی داشته باشید لازم است که از توابع 32 بیتی استفاده استفاده کرده و در کنار توابع 16 بیتی یک حرف D اضافه کنید تا تابع به صورت 32 بیتی استفاده شود. مثلا دستور ADD 16 بیتی اما دستور DAAA 32 بیتی است.

تعدادی رجیستر خاص 16 بیتی

توابع

در مبحث آموزش plc دلتا باید توابع را هم بشناسید که در جدول زیر به طور کامل آورده شده اند:

ردیف	دستورات 16 بیتی	دستورات 32 بیتی	شرح
	CJ		پرش به لیبل خاص
1	CALL		فراخوانی زیر برنامه
2	SRET		پایان زیر برنامه
3	IRET		پایان وقفه
4	EI		فعال کردن وقفه ها
5	DI		غیر فعال کردن وقفه ها
6	FEND		پایان برنامه اصلی با تفکیک برنامه اصلی و زیر برنامه
7	WDT		ریست کردن تایمر واچ داگ
8	FOR		شروع حلقه FOR-NEXT
9	NEXT		پایان حلقه FOR-NEXT
10	CMP	DCMP	مقایسه محتوای یک رجیستر با رجیستر دیگر
11	ZCP	DZCP	مقایسه محتوای یک رجیستر با دو رجیستر دیگر
12	MOV	DMOV	کپی محتوای یک رجیستر به رجیستر دیگر
13	SMOV		بعد از شیفت دادن بیت های رجیستر، به رجیستر دیگر انتقال می دهد
14	CML	DCML	یک به صفر و صفرها را به یک تبدیل می کند
15	BMOV		کپی محتوای چند رجیستر به چند رجیستر دیگر
16	FMOV	DFMOV	کپی محتوای یک رجیستر به چند رجیستر دیگر
17	XCH	DXCH	مقدار محتوای دو رجیستر را با هم عوض می کند
18	BCD	DBCD	تبدیل کردن عدد باینری به BCD
19	BIN	DBIN	تبدیل عدد BCD به باینری
20	ADD	DADD	تجمیع محتوای دو رجیستر
21	SUB	DSUB	کم کردن محتوای دو رجیستر از یکدیگر
22	MUL	DMUL	ضرب کردن محتوای دو رجیستر در یکدیگر
23	DIV	DDIV	تقسیم کردن محتوای دو رجیستر بر یکدیگر
24	INC	DINC	بیشتر کردن محتوای رجیستر
25	DEC	DDEC	کمتر کردن محتوای رجیستر
26	WAND	DWAND	اجرا کردن دستور AND بین بیت های متناظر یک رجیستر
27	WXOR	DXOR	اجرای دستور XOR بین بیت های متناظر یک رجیستر
28	WOR	DOR	اجرای دستور OR بین بیت های متناظر یک رجیستر
29	NEG	DNEG	تولید عدد مکمل دو محتوای یک رجیستر
30	ROR	DROR	چرخش بیت های رجیستر به راست
31	ROL	DROL	چرخش بیت های رجیستر به چپ
32	MUL16	MUL32	ضرب دو رجیستر 16/32 بیتی
33	DIV16	DIV32	تقسیم دو رجیستر 16/32 بیتی
34	RCR	DRCR	چرخش به راست با بیت Carry
35	RCL	DRCL	چرخش به چپ با بیت Carry
36	SFTR		شیفت دادن بیت های رجیستر به راست
37	SFTL		شیفت دادن بیت های رجیستر به چپ
38	WSFR		منتقل کردن محتوای رجیسترها به یکدیگر
39	WSFL		انتقال محتوای رجیسترها به یکدیگر
40	ZRST		صفر کردن یک بازه از رجیسترها
41	DECO		دیکد کردن
42	ENCO		انکد کردن
43	SUM	DSUM	شمارش تعداد بیت های 1
44	BON	DBON	مشاهده وضعیت یک یا صفر بودن یک بیت خاص از یک رجیستر
45	MEAN	DMEAN	میانگین گرفتن از چند رجیستر
46	SQR	DSQR	جذر گرفتن
47	FLT	DFLT	تبدیل محتوای یک رجیستر از فرمت عدد صحیح به اعشاری
48	REF		رفرش کردن ورودی و خروجی های دیجیتال
49	REFF		رفرش کردن ورودی و خروجی های دیجیتال و تنظیم فیلترهای مربوطه
50	MTR		درایو کردن صفحه کلید 16 تایی ماتریکسی
51		DHSCS	مقایسه کننده ها در شمارنده های سرعت بالا و روشن کردن یک بیت
52		DHSCR	مقایسه کننده ها در شمارنده های سرعت بالا و خاموش کردن یک بیت
53		DHSZ	مقایسه کننده در یک بازه در شمارنده های سرعت بالا
54	SPD		تعیین کردن سرعت شمارنده های سرعت بالا
55	PLSY	DPLSY	تولید پالس برای سرو
56	PWM		تولید پالس PWM
57	PLSR	DPLSR	تولید پالس برای سرو
58	SER	DSER	جستجو کردن در مقادیر چند رجیستر
59	TTMR		ثبت زمان روشن بودن یک ورودی
60	STMR		تایمر 16 بیت Off/On Delay
61	ALT		با یکبار فعال شدن، خروجی معکوس شود
62	RAMP	DRAMP	مقدار آنالوگ با سرعتی مشخص زیاد و سپس کم شود
63	DTM		منتقل شدن بایت های کم ارزش دو رجیستر به یک رجیستر 16 بیتی
64	SORT	DSORT	مرتب کردن رجیسترها برحسب مقدار محتوای هر یک
65	TKY	DTKY	استفاده از 10 ورودی دیجیتال و تبدیل آنها به عدد
66	HKY	DHKY	استفاده از 4 ورودی و 4 خروجی و اتصال صفحه کلید 16 تایی
67	DSW		استفاده از 4 ورودی و 4 خروجی و اتصال به 16 دیپ سوییچ
68	SEGD		دیکدر برای یک سون سگمنت
69	SEGL		دیکدر برای اتصال به چندین سون سگمنت
70	ASC		تبدیل 8 کاراکتر به کد کاراکتری
71	PR		ارسال کدهای کاراکتری به خروجی های دیجیتال
72	FROM	DFROM	خواندن مقادیر رجیسترهای کارت های اکسپنشن
73	TO	DTO	نوشتن بر رجیسترهای کارت های اکسپنشن
74	RS		ارسال یا دریافت اطلاعات از طریق COM
75	PID	DPID	دستور حلقه PID
76	PLS		خروجی لبه بالا رونده
77	LDP		لبه بالا رونده
78	LDF		لبه پایین رونده
79	TMR		تایمر 16 بیت
80	CNT	DCNT	کانتر
81	INV		معکوس کردن بیت
82	PLF		خروجی لبه پایین رونده
83	MODRD		خواندن اطلاعات از شبکه مدباس
84	MODWR		نوشتن اطلاعات رجیسترها بر شبکه مدباس
85	LRC		دستور تولید LRC
86	CRC		دستور تولید CRC
87	ETHRW		خواندن یا نوشتن به کمک پورت اترنت
88	MODRW		خواندن یا نوشتن اطلاعات در شبکه مدباس
89		DECMP	مقایسه کردن دو عدد اعشاری
90		DEZCP	مقایسه یک عدد اعشاری با دو عدد اعشاری دیگر
91		DMOVR	کپی یک رجیستر با فرمت عدد اعشاری به رجیستر دیگر
92		DRAD	تبدیل زاویه به رادیان
93		DDEG	تبدیل رادیان به زاویه
94		DEADD	جمع کردن دو عدد اعشاری
95		DESUB	کم کردن دو عدد اعشاری
96		DEMUL	ضرب کردن دو عدد اعشاری
97		DEDIV	تقسیم کردن دو عدد اعشاری
98		DLN	دستور LN برای اعداد اعشاری
99		DLOG	دستور LOG برای اعداد اعشاری
100		DESQR	دستور جذر برای اعداد اعشاری
101		DPOW	توان گرفتن برای اعداد اعشاری
102	INT	DINT	تبدیل اعداد اعشاری به اعداد صحیح
103		DSIN	سینوس اعداد اعشاری
104		DCOS	کسینوس اعداد اعشاری
105		DTAN	تانژانت اعداد اعشاری
106		DACOS	آرک کسینوس اعداد اعشاری
107		DATAN	آرک تانژانت اعداد اعشاری
108		DSINH	سینوس هیپربولیک اعداد اعشاری
109		DCOSH	کسینوس هیپربولیک اعداد اعشاری
110		DTANH	تانژانت هیپربولیک اعداد اعشاری
111	TCMP		دستور مقایسه ساعت داخلی PLC
112	TZCP		دستور مقایسه در یک بازه برای ساعت داخلی PLC
113	TRD		خواندن ساعت و تاریخ داخلی PLC
114	TWR		تنظیم ساعت و تاریخ داخلی PLC
115	LD=	DLD=	دستور بررسی مساوی بودن دو رجیستر
116	LD>	DLD>	دستور بررسی بزرگتر بودن دو رجیستر
117	LD<	DLD<	دستور بررسی کوچکتر بودن دو رجیستر
118	LD<>	DLD<>	دستور بررسی نامساوی بودن دو رجیستر
119	LD<=	DLD<=	دستور بررسی کوچکتر یا مساوی بودن دو رجیستر
120	LD>=	DLD>=	دستور بررسی بزرگتر یا مساوی بودن دو رجیستر
121	BOUT	DBOUT	خواندن یک بیت از رجیستر 16 بیتی
122	BSET	DBSET	یک کردن یک بیت از رجیستر 16 بیتی
123	BRST	DBRST	صفر کردن یک بیت از رجیستر 16 بیتی
124		FLD=	دستور بررسی مساوی بودن دو عدد اعشاری
125		FLD>	دستور بررسی بزرگتر بودن دو عدد اعشاری
126		FLD<	دستور بررسی کوچکتر بودن دو عدد اعشاری
127		FLD<>	دستور بررسی نامساوی بودن دو عدد اعشاری
128		FLD<=	دستور بررسی کوچکتر مساوی بودن دو عدد اعشاری
129		FLD>=	دستور بررسی بزرگتر مساوی بودن دو عدد اعشاری

مثال های آموزش plc دلتا در بخش توابع

1. برنامه ای بنویسید که با فشار یک شستی لامپ روشن شده و با فشار شستی دیگر لامپ خاموش شود.

2. برنامه ایی بنویسید که با فشار هر یک از شستی های X0 یا X1، موتور Y0 روشن شده و با فشار هر یک از شستی های X2 و X3 موتور خاموش شود.

3. برنامه ایی بنویسید که با فشار یک شستی خروجی Y0 روشن شده و با فشار دوباره همان شستی لامپ خاموش شود.

تایمر در آموزش پی‌ال‌سی دلتا

Tn: شماره تایمر

PV: بارگذاری مقدار شمارش تایمر

تعداد تایمرها مجموعاً 256 عدد است. (T0~T255) سه زمان پایه (TB) وجود دارد با مقادیر 0.01s, 0.1s, 1s

T0~T183 با دقت 0.1 ثانیه می باشد.

محاسبه زمان تایمر بدین صورت می باشد: زمان تایمر TBxPV

هر زمان که پایه EN تایمر فعال یعنی 1 شود، تایمر فعال می گردد. CV از مقدار صفر شروع به افزایش خواهد کرد تا وقتی که CV بعد از رسیدن به مقدار PV دیگر اضافه نشده و روی همان مقدار ثابت بماند و بیت تایمر (Timer Flag) فعال شود.

مثال: روشن کردن موتور بصورت ستاره مثلث :

بعد از فشردن شستی استارت کنتاکتورهای Y0 و Y1 روشن می شوند، بعد از گذشت 7 ثانیه کنتاکتور Y1 خاموش شده و کنتاکتور Y2 روشن شود. با فشردن شستی استپ تمام خروجی ها خاموش شوند.

برخی توابع پر کاربرد

در ادامه آموزش plc دلتا به بررسی چند نمونه از توابع پر کاربرد می پردازیم:

MOV: کپی کردن مقدار یک رجیستر در رجیستر دیگر یا قرار دادن یک مقدار در یک رجیستر:

تابع ADD: در مثال زیر مقدار دو رجیستر D0 و D2 D2 با یکدیگر جمع شده و در رجیستر D4 ذخیره می شود: D4 = D0 + D2

تابع SUB: در مثال زیر مقدار دو رجیستر D0 و D2 D2 از یکدیگر کم می شود و در رجیستر D4 ذخیره می شود: D4 = D0 – D2

تابع MUL: در مثال زیر رجیستر های D0 و D2 در یکدیگر ضرب شده و نتیجه در رجیستر D4 و D5 ذخیره می شود.

تابع DIV: در مثال زیر، رجیستر D0 بر D2 تقسیم شده و نتیجه در رجیستر D4 و باقیمانده در رجیستر D5 ذخیره می شود.

 

دستور مقایسه:

در ادامه سری آموزش پی‌ال‌سی دلتا به بررسی دستورهای مقایسه با ذکر مثال می پردازیم:

=LD: شرط مساوی بودن: در مثال زیر چنانچه محتوای رجیستر D0 عدد 12 باشد، خروجی روشن شده و در غیر این صورت خروجی خاموش می شود.

<>LD: شرط نامساوی بودن: در مثال زیر چنانچه محتوای رجیستر D0 عدد 12 باشد، خروجی خاموش شده و در غیر این صورت خروجی روشن می شود.

LD: شرط کوچک بودن: در مثال زیر چنانچه محتوای رجیستر D0 کوچکتر از عدد 12 باشد، خروجی روشن شده و در غیر این صورت خروجی خاموش می شود.

دستورات در آموزش plc دلتا

اگر قصد یادگیری کامل پی‌ال‌سی دلتا را داشته باشید باید با دستورات چه از نوع مقدماتی و چه پیشرفته آشنایی داشته باشید. بخاطر اهمیت بالای این موضوع تصمیم گرفتیم تا در مبحث آموزش پی‌ال‌سی دلتا به این دستورات هم بپردازیم.

دستورات مقدماتی

اگر خروجی توسط این دستور ست شود، بعد از برداشتن دست از روی شاسی استارت، خروجی فعال باقی خواهد ماند. این دستور جایگزین دستور خودنگهدار در برق صنعتی است. مثال زیر گویاتر است:

طبق این مثال اگر دست خود را از روی شاسی X0 بردارید خروجی فعال می ماند. که X0 استارت، X1 استاپ و Y0 خروجی است.

SET یا ست

اگر به جای سیستم صنعتی خود نگهدار در مدار از دستور SET استفاده کنیم:

اگر دست خود را از روی شاسی استارت برداریم خروجی کماکان فعال خواهد بود:

RST یا ریست

در همین مثالی که زده شد برای غیر فعال کردن خروجی یا Y0 باید دستور ریست استفاده کرد:

دستورات تایمر در آموزش plc دلتا

در ادامه مبحث آموزش پی‌ال‌سی دلتا به بررسی دستورات تایمر و کانتر می پردازیم که در نوار ابزار گفته شده، آیکن بیضی شکل با کلید میانبر F6 است.

تایمرها

برای یادگیری کار با پی‌ال‌سی دلتا باید بلد باشید که دستوراتی بر پایه زمان سنجی بنویسید که در ادامه معرفی می کنیم.

دستور TMR

اولین و پرکاربردترین دستور زمان سنجی، دستور تایمر یا TMR است که می توان تایمرهای تأخیر در وصل یا تأخیر در قطع را بسازیم. مثلا فرض کنید می خواهید با پی‌ال‌سی دلتا برنامه ای داشته باشید که با فعال سازی ورودی X0 بعد از 10 ثانیه خروجی Y0 فعال شود. برای این منظور در نوار ابزار برنامه، آیکن F6 را می زنیم تا وارد صفحه APPLICATION INSTRUCTION شویم. این پنجره کلیه دستورات برنامه WPLSoft برای برنامه نویسی را دارد.

در تصویر بالا هم می بینید که در سمت چپ پنجره ای باز شده که لیستی از دستورات به شکل طبقه بندی مشخص هستند. اگر شماره دستور مورد نظر را می دانید وارد کنید در غیر این صورت نام دستور را تایپ کنید.

بد نیست بدانید که تایمر تیغه داخلی دارند و پس از اینکه محاسبه زمانی که کاربر قرار داده به اتمام برسد، این تیغه تغییر وضعیت خواهد داد. برای تایمری که استفاده می شود باید مقداری هم برای شمارش اختصاصی داد که می تواند عددی ثابت یا K و یا عددی متغیر یا D باشد. شماره این تیغه ها طبق جدول موجود مختص به هر PLC است.

برای مقدار دادن در نظر بگیرید که تایمر طبق شماره تیغه مورد استفاده، ضرایب متفاوت دارند. مثلا عکس زیر ویژگی های تایمرهای PLC از نوع 14SS2 را نشان می دهد که در بحث آموزش پی ال سی حائز اهمیت هستند.

توضیحات مربوط به دستور را می بینید که در انتها با زدن OK دستور نوشته می شود. دقت داشته باشید که اگر جریان ورودی دستور تایمر قطع شود مقدار تایمر صفر خواهد شد. در پی ال سی های دلتا حافظه داخلی وجود دارد که در برنامه نویسی بسیار به کار می آیند و با حرف M نمایش داده می شوند.

در اینجا T0 ضریب 100 میلی ثانیه دارد و در برنامه از عدد K100 استفاده شده و هنگامی که عدد ثابت 100 در ضریب 100 میلی ثانیه ضرب می شود، حاصل آن 10 ثانیه خواهد شد.

LD X0→ SET M0→

LD M0→ TMR T0 K100→

LD T0→ SET Y0→

به جای اینتر از علامت → استفاده شده است.

دستور ATMR

دومین دستور پرکاربردی که می توانید در این مطلب از آموزش plc دلتا صحبت کنیم، دستور ATMR است که فرق آن با دستور TMR امکان خروجی گرفتن مستقیم است.

فرم نوشتاری این دستور:

LD X0→ SET M0→

LD M0→ ATMR T0 K100→ SET Y0→

دستور TRD

این دستور برای خواندن زمان داخلی پی ال سی است که با استفاده کردن از آن 7 رجیستر اشغال خواهد شد. در پی ال سی های دلتا حافظه های 16 بیتی هستند که مثل ظرفی که درونشان مقداری ریخته می شود عمل می کنند. این حافظه ها رجیستر هستند و با حرف D نشان می دهند. این رجیسترها هم مثل حافظه های داخلی ترتیب دارند. مثلا در PLC 14SS2:

 

در مثال هایی که در بخش تایمر گفتیم، امکان قرار دادن رجیستر D0 به جای عدد ثابت K100 وجود دارد که وقتی در HMI به شکل NUMERIC ENTERY قرار می گیرد، هر مقداری در تایمر می توان قرار داد.

اگر بخواهید تاریخ داخلی PLC را بخوانید باید دستور TRD را به شکل زیر بنویسید:

در این نمونه با فعال سازی X0 تاریخ PLC خوانده شده و در رجیسترهای D0 تا D6 قرار می گیرد که عبارتند از:

سال

D1 روز های هفته

D2 ماه

D3 هفته

D4 ساعت

D5 دقیقه

D6 ثانیه

پس از نوشتن این برنامه، میتوان رجیستر ها را در HMI فراخوانی کرد و تاریخ پی ال سی را مشاهده نمود.

دستور TWR

در بحث آموزش پی‌ال‌سی دلتا، این دستور دقیقا برعکس دستور TRD است که برای تنظیم کردن زمان صحیح پی ال سی به کار می رود که برای استفاده باید به شکل زیر عمل کنید:

با فعالسازی X0 تاریخ سه شنبه 19 آگوست 2003 ساعت 15:27:30 در حافظه پی ال سی ذخیره خواهد شد. این صرفا یک مثال است و شما مقادیر مدنظرتان را قرار دهید.

دستور HOUR

یکی از دستورات معروف در آموزش plc دلتا، دستور HOUR معروف به ساعت سنج است که میزان روشن یا خاموش بودن یک خروجی بر حسب ساعت اندازه گیری می شود. مثال زیر گویاست:

با فعال شدن X0، Y0 خروجی (مثلا واترپمپ) روشن می شود. دستور HOURبعد از گذشت 10 ساعت، M0

را فعال می کند و باعث خاموش شدن پمپ جهت سرویس می شود. در این دستور مقدار ساعت در رجیستر D0 و مقدار ثانیه در رجیسترD1 ذخیره میشود

دستور TCMP

از این دستور برای مقایسه زمان داخلی پی ال سی با زمان تنظیمی استفاده کنید:

در خط اول این برنامه تاریخ داخلی PLC خوانده شده و درون رجیستر های D0 تا D6 ریخته می شود. در نظر داشته باشید که D4 ساعت، D5 دقیقه و D6 ثانیه را نشان می دهند و ما می خواهیم ساعت، دقیقه و ثانیه را مقایسه کنیم. بنابراین در خط دوم از D4 استفاده می کنیم که شروع ساعت، دقیقه و ثانیه است. برای بررسی درستی عملکرد برنامه می توانید آن را بصورت شبیه ساز (SIMULATOR) به ترتیب اجرا کنید.

برای حالت شبیه ساز به ترتیب زیر عمل کنید:

با فعال کردن چنین گزینه، برنامه در حالت شبیه سازی شده و بدون اینکه به سخت افزار نیاز داشته باشید تست می شود.

مهمترین بخش آموزش پی‌ال‌سی دلتا در این قسمت همین نکته بود. از طرفی آپلود و دانلود برنامه روی پی ال سی به کابل RS232 نیاز دارد که فقط بر روی لپ تاپ های صنعتی چنین پورتی برای این کابل ها در نظر گرفته شده و اگر بخواهید به لپ تاپ معمولی وصل کنید باید از رابط بین PLC و PC که مبدل کابل RS232 به USB است استفاده کنید.

دستورات کانتر در آموزش پی‌ال‌سی دلتا

به طور کلی کانترهایی که شما برای آموزش plc دلتا به آنها نیاز دارید عبارتند از:

• کانتر های 16 بیتی
• کانترهای 32 بیتی
• کانتر های سرعت بالا
• کانتر های نرم افزاری
• کانترهای سخت افزاری

توجه داشته باشید که اگر مقدار صحیح عددی در یک رجیستر یا حافظه بین بازه 32767- – 32768-، قرار داشت، این عدد یک عدد 16 بیتی است.

کانتر نیز مثل تایمر تیغه داخلی دارد اما این تیغه در کانتر با C نمایش داده می شود. کانتر ها نیز مانند تایمرها، رجیسترها، حافظه های داخلی و… دارای جدول مشخصات در فایل مختص هر PLC هستند. در زیر نمونه جدول کانترها به تفکیک نوع کانتر 14SS211R را مشاهده می کنید.

مثال: می خواهیم به ازای شمردن تعداد 10 محصول توسط سنسور، خروجی فعال شود.

در این برنامه در صورتی که، X0 10 بار روشن و خاموش شود (10پالس به کانتر ارسال شود) تیغه داخلی کانتر (C0) فعال شده و خروجی Y0 را روشن می کند.

نکته: مقدار مشخص شده برای کانتر در مثال بالا (K10) است که این مقدار، یک مقدار حقیقی است و ضریب ندارد.

مثال ترکیبی:

در اکثریت صنایع یک فعالیت خاص به شکل تکراری انجام می شود. می خواهیم با فعال ساختن یک ورودی، یک خروجی دائما روشن و خاموش شود. (چراغ چشمک زن)

نکته: در این برنامه خروجی Y0 2 ثانیه روشن و 2 ثانیه خاموش است. برای 2 ثانیه روشن بودن می توانید از تیغه Y0 استفاده کنید و تایمر را فعال نگه دارید (مقدار تایمر با قطع جریان ورودی صفر می شود) اما برای محاسبه 2 ثانیه خاموشی باید از یک حافظه ی داخلی (M) استفاده کنید و با ست کردن، از تیغه آن برای فعال نگه داشتن تایمر برای محاسبه 2 ثانیه خاموشی استفاده کنید.

این حافظه داخلی بعد از انجام کار باید ریست شود تا برنامه برای سیکل اسکن بعدی آماده باشد پس این حافظه در خط دوم (جایی که M فعال نیست) ریست می شود. می خواهیم برنامه ی بالا را تعمیم بدهیم و از یک کانتر استفاده کنیم تا در صورت 5 بار خاموش و روشن شدن، کل سیستم را خاموش کنیم.

در این برنامه خروجی Y0 در حال روشن و خاموش شدن است. پس به ازای هر بار روشن و خاموش شدن، یک پالس به کانتر C0 ارسال می کند. با رسیدن مقدار کانتر به عدد تنظیم شده (K5) تیغه کانتر فعال شده و Y0 و M0 را ریست می کند. همچنین خود کانتر را هم ریست کرده تا برای استارت بعدی مقدار درون آن صفر باشد.

دستور INC و DEC

گاهی اوقات نمی خواهیم تعداد مشخصی محصول تولید کنیم و فقط می خواهیم بدانیم در کل چند محصول تولید کرده ایم. در این مواقع می توانید از دستور INC برای شمارش صعودی و از DEC برای شمارش نزولی استفاده کرد.

در نظر داشته باشید هنگام استفاده از این دستور باید از ورودی با لبه بالارونده یا پایین رونده استفاده کنید تا فقط یک پالس در هر تحریک به دستور برسد. برای اینکه دلیل و الزام استفاده از لبه د تیغه را به خوبی متوجه شوید میتوانید این برنامه را بدون استفاده از تیغه با لبه بالارونده یا پایین رونده استفاده کنید.

لبه بالارونده LDP

این تیغه، تنها یک پالس از خود عبور می دهد. تصور کنید که ورودی شما به صورت یک تیغه با لبه بالارونده است و به یک شاسی استارت متصل است. وقتی این شاسی را فشار می دهید همزمان یک پالس هم ارسال می شود. حال اگر از لبه پایین رونده (LDF) استفاده کنید، با فشار دادن شاسی، اتفاقی نمی افتد ولی هنگام رها کردن شاسی یک پالس ارسال می شود. مثال زیر را ببینید:

با هر بار فعال شدن X0 یک پالس به دستور INC ارسال می شود و به مقدار رجیستر D0 یک عدد اضافه می گردد.

مقایسه کننده ها

در برنامه نویسی گاهی نیاز است که مقداری را با مقداری دیگر مقایسه کنیم. برای مثال می خواهیم اگر تعداد محصولی که تولید کردیم (از جلوی سنسور عبور کرده) بیشتر از یک مقدار مشخص شد، دستگاه خاموش شده و آلارم مخصوص سرویس و نگهداری به صدا در بیاید. یا مثلا می خواهیم اگر مقدار دمای محیط از دمایی که ما تعیین کردیم بیشتر یا کمتر یا مساوی بود، خروجی متناسب با آن وضعیت فعال شود. در این مواقع می توانید با استفاده از دستورات مقایسه کننده این کار را انجام دهید.

برای برنامه نویسی در PLC های دلتا انواع مقایسه کننده ها وجود دارند که می توان برای راحتی کار از آنها استفاده کنید. در این قسمت قصد داریم تا به تعدادی از این دستورات مقایسه کننده بپردازیم.

دستورات مقایسه ای بر پایه LD

این دستور دارای انواع مختلف بوده و به شکل های زیر مورد استفاده قرار می گیرند.

• LD=
• LD<
• LD>
• LD<>
• LD<=
• LD>=

برای درک بهتر این دستور به مثال ترکیبی زیر توجه کنید:

پارکینگی را در نظر بگیرید. ظرفیت این پارکینگ 10خودرو است. برای ورودی پارکینگ سنسور X0 قرار داده ایم تا تعداد خودروهای ورودی را شمارش کند. برای خروجی پارکینگ هم سنسور X1 گذاشته ایم تا تعداد خودروهای خروجی را شمارش کند. تعداد خودروی باقی مانده در پارکینگ توسط دستورات مقایسه کننده مقایسه شده و خروجی متناسب با آن فعال می شود.

در صورتی که تعداد خودرو در پارکینگ، از 10خودرو کمتر باشد خروجی Y0 که به تابلوی “وارد شوید” متصل است فعال می شود.

در صورتی که تعداد خودرو در پارکینگ، بیشتر یا مساوی 10 خودرو باشد خروجی Y1 که به تابلوی “ظرفیت تکمیل است” متصل است فعال می شود.

در این مثال D0 ظرفیت پارکینگ است.

دستور CMP

این دستور هم یکی دیگر از دستورات مقایسه ای است. در این مثال در صورتی که عدد داخل رجیستر D0 کمتر از عدد ثابت تعیین شده (K10) باشد خروجی اول Y0 فعال می شود.

در صورتی که عدد داخل رجیستر D0 برابر با عدد ثابت تعیین شده (K10) باشد خروجی دوم Y1 فعال می شود.

در صورتی که عدد داخل رجیستر D0 بیشتر از عدد ثابت تعیین شده (K10) باشد خروجی سوم Y2 فعال می شود.

در آخرین قسمت این دستور از Y0 استفاده شده است. باید در نظر بگیرید که این دستور خروجی های Y0 و Y1 و Y2 را اشغال می کند. همچنین در ابتدای برنامه می بینید که از M1000 استفاده شده است که در بحث های مربوط به حافظه های خاص به آن خواهیم پرداخت.

دستور ZCP

این دستور هم یکی از دستورات مقایسه ای از نوع ناحیه ای است.

به مثال زیر توجه کنید:

در این مثال می خواهیم مقدار خوانده شده توسط کانتر C10 را با دو عدد K10 و K100 مقایسه کنیم. در صورتی که مقدار شمرده شده توسط کانتر از عدد ثابت 10 کمتر بود Y0 روشن می شود اما اگر مقدار شمرده شده توسط کانتر مساوی یا بین اعداد 10 تا 100بود، Y1 روشن می شود و اگر مقدار شمرده شده توسط کانتر از عدد ثابت 100 بزرگتر بود، Y2 روشن می شود.

دستورات پرکاربرد برنامه پی ال سی های دلتا

در ادامه سری مباحث آموزش plc دلتا به بررسی دستورات پرکاربرد برنامه نویسی پی ال سی های دلتا می پردازیم:

دستور ALT

با تحریک ورودی این دستور، وضعیت خروجی تغییر می کند. یعنی اگر خروجی روشن باشد، خاموش شده و اگر خاموش باشد، روشن می شود.

به مثال زیر دقت داشته باشید:

دستورات ریاضی

در برنامه نویسی دلتا دستورات متعدد ریاضی وجود دارد اما در این قسمت قصد پرداختن به چهار عمل اصلی ریاضی را داریم:

همانطور که در تصویر بالا مشاهده می کنید با فعال شدن ورودی X1 مقادیر ثابت 30 و 25 با هم جمع شده و در رجیستر D1 ریخته می شود.

با فشار دادن شاسی X0 در این دستور مقدار عدد ثابت K100 تقسیم بر عدد ثابت K10 شده و جواب درون رجیستر D0 ریخته می شود.

در نظر داشته باشید دستورات تفریق (SUB) و ضرب (MUL) نیز مانند دستورات فوق عمل می کنند.

دستور ریست ناحیه ای ZRST

گاهی در برنامه نویسی لازم است تا چندین خروجی را به یکباره خاموش (RST) کنیم. برای کم حجم شدن برنامه می توانیم از دستور ریست ناحیه ای استفاده کنیم.

در مثال فوق با فعال شدن X1 همه خروجی ها ریست می شوند. در این دستور کافیست اولین خروجی و آخرین خروجی را در دستور ZRST بگذارید تا برنامه تمامی خروجی های درون این بازه را ریست کند.

توجه داشته باشید که در این دستور خروجی ها باید از یک نوع باشند. یعنی نمیتوان از Y0 تا M10 را ریست کرد.

دستور MOV

این دستور، یک تابع انتقال است. یعنی اگر بخواهیم مقدار درون یک رجیستر را، به درون رجیستری دیگر انتقال دهیم از این دستور استفاده می کنیم.

به مثال زیر توجه کنید.

دستور تبدیل کردن اعداد صحیح به اعشاری FLOATING

اعدادی که در برنامه نویسی PLC با آنها سرو کار داریم همیشه عدد صحیح نیستند. در برخی موارد نیاز به نشان دادن اعداد با دقت بالاتری داریم. به همین دلیل در این قسمت تبدیل اعداد صحیح به اعداد اعشاری را آموزش میدهیم. به مثلا زیر توجه کنید

توضیحات بخش های مختلف دستور MOV:

M1000: این حافظه، یک حافظه خاص است که با RUN شدن PLC تیغه آن بسته می شود. (بیت صفر تبدیل به 1) می شود.

خط اول: دو عدد ثابت 30 و 29 با یکدیگر جمع شده و جواب در رجیستر D10 ریخته می شود.

خط دوم: عدد ثابت 37 با مقدار ریخته شده درون رجیستر D10 (59) جمع شده و جواب درون رجیستر D0 ریخته می شود.

خط سوم: استفاده از دستور FLT

در نظر داشته باشید دستور FLT دستوری است که اعداد صحیح 16بیتی را به عدد اعشاری 32 بیتی تبدیل می کند.

خط چهارم: استفاده از دستور DEDIV که همان دستور تقسیم DIV است اما برای اعداد32 بیتی کاربرد دارد.

نکته: توابع ریاضی گفته شده مانندMUL ،SUB ، ADD و DIV توابعی 16 بیتی هستند و برای اینکه بتوان از این توابع برای اعداد 32 بیتی استفاده کرد، باید توابع نیز به توابع 32 بیتی تبدیل شوند. برای تبدیل این توابع، به توابع 32 بیتی لازم است که به اول هر کدام از این توابع DE اضافه کنیم.

ADD ……… DEADD

SUB ……… DESUB

MUL ……… DEMUL

DIV ………. DEDIV

توجه داشته باشید اعداد اعشاری جزء اعداد 32 بیتی به شمار می روند پس برای تقسیم کردن آنها بر یک عدد، باید از دستور تقسیم 32 بیتی استفاده شود (خط چهارم).

بعد از انجام این مراحل و نوشتن دستورات مربوطه، باید نمایش عدد را هم به صورت اعشاری تغییر دهیم. برای این کار به شکل زیر عمل می کنیم:

• وارد گزینه VIEW در بالای برنامه شوید
• روی گزینه MONITORING DATA FORMAT کلیک کنید
• از منوی باز شده گزینه FLOAT را انتخاب کنید

برای اینکه محاسبه کنید تا چند عدد بعد از اعشار را نمایش دهد به روش زیر عمل کنید:

• گزینه VIEW در بالای برنامه را بزنید
• گزینه FLOATING FORMAT SETTING را انتخاب کنید

در قسمتی که عدد 1 نوشته شده می توان تعداد ارقام بعد از اعشار را مشخص کرد.

آموزش دستور فراخوانی در مبحث آموزش PLC دلتا

برخی مواقع در برنامه نویسی لازم است که دستوراتی در مواقع خاص انجام شوند. در کل با این دستور میتوان برنامه را قطعه بندی کرد تا با تحریک یک وردی خاص یک قسمت خاص از برنامه اجرا شود. به مثال زیر دقت کنید:

در صورتی که برنامه WPLSOFT را دارید، برنامه فوق را نوشته و به صورت شبیه ساز تست کنید تا بتوانید به بهترین شکل نحوه کار دستور فراخوانی CALL را درک کنید.

در برنامه بالا برای اینکه بتوانیم خروجی Y0 را توسط ورودی X1 روشن کنیم، ابتدا باید ورودی X0 را فعال کنیم تا خط مربوط به خروجی Y0 فراخوانی شود. در برنامه بالا از سه دستور فراخوانی استفاده شده است که هر دستور فراخوانی برای یک خط برنامه کاربرد دارد.

توضیح برنامه:

برای اینکه بتوانید ورودی X3 را فعال کنید، ابتدا باید ورودی X0 را که مربوط به دستور فراخوانی P1 است فعال کرد.

نکته: اگر برنامه ای می خواهید بنویسید که باید به صورت معمولی اجرا شود، باید این برنامه قبل از دستور FEND نوشته شود. برنامه هایی که بعد از دستور FEND نوشته شوند و جزو دستورات فراخوانی نباشند خوانده نخواهند شد.

بعد از پایان دستورات مربوط به فراخوانی باید از دستور SRET استفاده کرد تا پایان برنامه های فراخوانی شده مشخص شود. در این برنامه زمانی که ورودی X0 تحریک می شود، میتوان ورودی X3 را تحریک کرد تا برنامه چراغ چشمک زن شروع به کار کند و بعد از یک بار خاموش و روشن شدن کل برنامه ریست شود.

معرفی کارت های آنالوگ و شیوه پیکربندی و خوانش مقادیر آنها

در ادامه آموزش plc دلتا ابتدا بد نیست به این مورد اشاره کنیم که در این پی ال سی ها، ورودی و خروجی ها یا به شکل دیجیتال (ON/OFF) یا به صورت آنالوگ (بازه پیوسته) هستند و ما قصد داریم در مورد کارت های آنالوگ صحبت کنیم چرا که اکثر دستوراتی که تا اینجا توضیح داده شدند از نوع دیجیتال بودند.

قبل از هر چیز بد نیست ابتدا با کارت های دما مثل 04PT و 04TC آشنا شوید و کارت آنالوگ را بشناسید. کارت های آنالوگ را باید از روی پسوند اسم آنها بشناسید مثل:

• AD یعنی فقط ورودی
• DA یعنی فقط خروجی
• XA یعنی ورودی و خروجی
• بررسی کارت ها

کارت DVP 04PTS

این ماژول 4 ورودی برای سنسور دما دارد. سنسورهای پشتیبانی شونده توسط این ماژول شامل:

• PT1000
• PT100
• NI100
• NI1000

این ماژول در هر یک از کانال های خود، 4 ورودی سیم برای سنسور دارد که مجموعا 16 ورودی است. کانال ها و ورودی ها را مشاهده می کنید:

همانطور که در شکل بالا می بینید، هر کانال 4 ورودی دارد که شامل L+، L-، I- و FG است. در سنسورهای PT سیم سفید به L+ و دو سیم دیگر به L- و I- وصل می شوند و چون این دو سیم از داخل اتصال کوتاه دارند فرقی نمی کند کدام سیم را به کدام یک از دو کانال گفته شده وصل کنید.

کارت DVP 04TCS

این ماژول از انواع سنسور دمای ترموکوپل پشتیبانی کرده و 4 ورودی سنسور دمای ترموکوپل دارد.

همانطور که در شکل بالا میبینید هر کانال دارای چهار ورودی میباشد. برای اتصال سنسور به این کارت کافیست سیم سفید را به +L و سیم دیگر را به -L متصل کنید.

کارت DVP 06XAS

این ماژول 4 کانال ورودی برای سنسورهای آنالوگ و 2 کانال برای خروجی آنالوگ دارد:

همانطور که می بینید در این ماژول هر کانال سه ورودی دارد. اگر سنسور از نوع جریانی است، از I+ و COM و اگر مدل آن ولتاژی است، از V+ و COM باید استفاده کرد. ماژول های ورودی یا خروجی هم مثل 06XA هستند. به طور کلی، دما و آنالوگ با دو دستور TO و FROM نوشته و اجرا شده و محتویات و کل رجیسترهای درون این دو دستور باعث می شوند که در شرایط مختلف این دو دستور از یکدیگر متمایز باشند. در ادامه بیشتر در خصوص این دو دستور توضیح می دهیم.

دستور FROM

کاربرد این دستور برای خواندن مقادیر از کارت های آنالوگ و دما است که در ادامه با ذکر یک مثال ساده بیشتر توضیح می دهیم:

معنای هر یک از عمل وندهای درون دستور به شرح زیر است:

K0: شماره کارت آنالوگ بعد از CPU را نشان می دهد. مثلا در این مورد کارت آنالوگ یا دما فورا بعد از CPU قرار دارد. گاهی اوقات بعد از CPU، کارت دیجیتال SN، SM یا شاید SP وجود داشته باشد اما کارت دیجیتال جزئی از CPU است:

در صورتی که ترتیب قرار گرفتن سی پی یو و کارت های دیجیتال و آنالوگ را به صورت بالا در نظر بگیریم، اولین کارت آنالوگ، ماژول 04TC است که شماره ی آن K0 است. به همین ترتیب ماژول 04TC دارای شماره K1 و ماژول 06XA دارای شماره K2 است.

K6: در دستور بالا K6 دومین عملوند است. دومین عملوند مهمترین پارامتر در تنظیم دستور FROM است که به این عملوند کنترل رجیستر گفته می شود. در ادامه به بررسی انواع کنترل رجیسترها در دستور FROM می پردازیم:

توجه داشته باشید که برای سهولت درکار می توانید از فایل های PDF MANUAL برای شناختن و استفاده از کنترل رجیسترها استفاده کنید.

برای نمونه جدول CR یا کنترل رجیستر کارت دمای 04PT این قسمت قرار داده شده است:

این رجیستر، رجیستری است که مقادیر خواسته شده در آن ریخته می شود.

K1: این عملوند آخرین عملوند در دستور FROM است.

برای مثال اگر عدد مقابل این K 1باشد، فقط مقدار کانال اول خوانده خواهد شد و در رجیستر D0 ریخته می شود. در صورتی که عدد مقابل K 2باشد، مقدار کانال اول خوانده می شود و در رجیستر D0ریخته می شود و همچنین مقدار کانال دوم نیز خوانده شده و به صورت خودکار در رجیستر D1 ریخته می شود. به همین شکل اگر عدد مقابل این K، صفر باشد، مقدار کانال های اول تا چهارم خوانده شده و به صورت خودکار در رجیستر های D0 تا D3 ریخته می شود.

در واقع در صورتی که بخواهیم هر چهار کانال کارت دمای 04PT را بخوانیم بجای اینکه از چهار دستور FROM استفاده کنیم میتوانیم به جای K1 در آخر این دستور، از K0 استفاده کنیم ت مقادیر چهار کانال خوانده شده و درون چهار رجیستر مثل D0 تا D3 ریخته شود.

نکته: دستور FROM فقط خواندنی است و برای کانال های ورودی استفاده می شود.

در ورودی های ولتاژی کارت آنالوگ به ازای 0-10V 0-2000 :

در خروجی های ولتاژی کارت آنالوگ به ازای 0-4000 : 0-10V

در ورودی های جریانی کارت آنالوگ به ازای -20ma – 20ma : -1000-1000

در خروجی های جریانی کارت آنالوگ به ازای 0-20ma – 0-4000

در ادامه آموزش plc دلتا به بررسی کامل دستور TO می پردازیم و نحوه پیکربندی کارت های آنالوگ و دما را چک خواهیم کرد.

دستور TO

این دستور برای نوشتن است و زمانی باید استفاده کرد که قصد داشته باشیم مقادیر یا دستوراتی را به PLC منتقل کنیم. در بحث آنالوگ باید دقت داشته باشید که تنظیمات کارت آنالوگ و سنسورها با همدیگر از لحاظ نوع سنسور در 04PT – 04TC، نوع ولتاژی یا جریانی بودن مثلا در سنسورهای فشار – ارتفاع و غیره تنظیم شوند.

مثلا اگر بخواهیم MOD SETTING را در کارت آنالوگ با سنسور از نوع جریانی یا ولتاژی مشخص کنیم:

در این مثال عملوند K0 عینا مشابه با دستور FROM شماره کارت آنالوگ، اولین کارت بعد از MPU را نشان می دهد. بعدی با نام CR یا کنترل رجیستر نام دارد که اینجا کنترل رجیستر شماره K1 قرار می گیرد و یعنی نوع سنسور از لحاظ ولتاژی یا جریان قابل تشخیص است.

عملوند سوم تعیین کننده نوع ورودی یا خروجی از نظر ولتاژی یا جریانی بودن است و اگر K0 یا K1 باشد نوع ورودی و خروجی ولتاژی بوده و اگر از مدل K2 و K3 باشند که نوع ورودی و خروجی ولتاژی مشخص است.

عملوند چهارم نیز مثل دستور FROM باشد و اگر شماره آن K1 باشد یعنی فقط روی کارت آنالوگ ولتاژی کانال اول است اما اگر K2 باشد کانال اول و دوم ولتاژی خواهد بود و قادر خواهید بود همه کانال ها را به شکل ولتاژی یا جریانی تقسیم بندی نمود.

در صورتی که بخواهیم از انواع مختلف سنسور از نظر ولتاژی یا جریانی( آنالوگ) استفاده کنیم، یا بخواهیم از انواع مختلف سنسور از نظر نوع (دما ) استفاده کنیم، نیاز داریم تا تک تک کانال های ورودی و خروجی را متناسب با نوع سنسور تنظیم کنیم. برای این کار کافی است تا مانند دستور زیر عمل کنیم:

ابتدا نرم افزار WPLSoft را باز کرده و وارد منوی AUXILIARY SETUP در قسمت نوار ابزار می شویم.

در منوی باز شده باید شماره کارت آنالوگی که می خواهیم تنظیماتش را انجام دهیم را انتخاب می کنیم.

از منوی زیر بازشده، نوع کارت آنالوگ را انتخاب می کنیم و گزینه SETUP را می زنیم.

در پنجره باز شده (شکل بالا) از منوی سمت چپ، کنترل رجیستر شماره 1را انتخاب می کنیم و سپس تیک گزینه WRITE REGISTER را میزنیم. در قسمت 3می توانید نوع ورودی و خروجی هر یک از شش کانال کارت 06XA را از نظر ولتاژی یا جریانی تنظیم کنیم.

همانطور که در شکل بالا مشاهده می کنید بعد از مرحله 4 و زدن گزینه ADD TO LIST دستور نوشتاری تنظیمات مورد نظر در سمت راست و بالای صفحه (قسمت 5) نوشته شده است.

در ادامه با زدن گزینه OK در این پنجره و پنجره بعدی، دستور به صورت خودکار در صفحه برنامه نوشته می شود.

برای مثال می خواهیم که در خروجی اول و دوم کارت 06XA، 5V اعمال کنیم.

برای این کار ابتدا باید نوع ورودی و خروجی را از نظر ولتاژی یا جریانی تنظیم کنیم. برای تنظیم کردن مانند مراحل گفته شده در صفحات قبل عمل می کنیم با استفاده از دستور TO این تنظیمات را اعمال می کنیم:

در دستور اول نوع ورودی و خروجی به صورت ولتاژی تنظیم می شود. در دستور دوم مقدار 5 ولت در کانال اول و دوم خروجی اعمال می گردد. کنترل رجیستر K10 نشان دهنده اولین خروجی درکارت آنالوگ 06XA است. K2000 به معنای 5 ولت است. (با توجه به مطالب گفته شده در مورد اعداد دیجیتال و آنالوگ به ازای 0-4000 عدد دیجیتال، 0-10V در خروجی اعمال می گردد. پس با عدد دیجیتال K2000 پنج ولت درخروجی اعمال می شود. شما می توانید با استفاده از یک دستگاه ولت متر دقیق میزان ولتاژ در خروجی کارت 06XA را اندازه گیری کنید.

نتیجه گیری

در صورتی که در حوزه صنعت مشغول به کار هستید و قصد دارید که از تجهیزات اتوماسیون صنعتی و اتوماسیون های کنترل کننده صنعتی استفاده کنید، نیاز به آموزش در این حوزه خواهید داشت. یکی از محصولاتی که کار مدیریت و کنترل فرآیند تولید را ساده کرده است دستگاه های کنترل منطقی پی ال سی هستند.

اگر قصد دارید از دستگاه های مدیریت و کنترل منطقی بهره بگیرید. نیاز به آموزش خواهید داشت. آموزش plc دلتا یکی از ساده ترین آموزش ها برای کار با این دستگاه های ارزشمند کنترل فرآیند تولید است. در صورتی که به دنبال فروشگاهی معتبر برای خرید پی‌ال‌سی دلتا می باشید، می توانید به سایت آزند اتوماسیون مراجعه کرده و در ضمن خرید از مشاوره کارشناسان این مجموعه نیز بهره بگیرید.

نویسندگان:

علیرضا قانع

مائده فقیهی

مهشید علینقیان