آموزش جامع HMI دلتا با DOPSoft

اچ ام آی یا HMI را به جرأت می توان گفت که جزو مهمترین تجهیزات اتوماسیون صنعتی برای مانیتورینگ و تنظیمات مختلف در دستگاه های مختلف به شمار می رود. در بین برندهای مختلف نیز برند اچ ام آی دلتا بسیار پرفروش بوده و با استقبال عمومی بالایی مواجه شده است. بنابراین در این مطلب قصد داریم به جنبه مهمی از این قطعه صنعتی بپردازیم که حتما به آن نیاز پیدا خواهید کرد، آموزش کار با نرم افزار DOPSoft که برای کار با HMI دلتا باید بلد باشید. پس در ادامه با مقاله تخصصی دیگری از آزند اتوماسیون همراه باشید تا به طور جامع و کامل آموزش HMI دلتا با DOPSoft را بررسی کنیم.

پروگرام کردن HMI دلتا با نرم افزار DOPSoft

اولین مرحله از آموزش HMI دلتا با DOPSoft، پروگرام کردن این قطعه با نرم افزار است. برای دانلود این برنامه در اچ ام آی دلتا می توانید از طریق کابل USB پرینتری، مموری فلش یا پورت اترنت و کابل LAN کمک بگیرید.

ساخت پروژه جدید دومین مرحله آموزش ‏HMI‏ دلتا با ‏DOPSoft

برای ساخت پروژه جدید در نرم افزار DOPSoft باید از مسیر فایل و سپس new اقدام کنید:

در پنجره جدیدی که باز می شود مدل HMI را انتخاب کرده و گزینه Next را بزنید:

در این صفحه باید کنترلرهایی که به پورت های ارتباطی HMI وصل هستند را مشخص نمایید. نوع پورت ارتباطی، RS485/RS232 را انتخاب نموده و تنظیمات شبکه را وارد کنید که باید این تنظیمات در کل تجهیزات با یکدیگر یکسان باشد. برای پی ال سی های دلتل به طور پیش فرض، 9600/Even/7/1 است.

انتقال برنامه DOPSoft از کامپیوتر به اچ ام آی دلتا

مطابق تصویر زیر در بخش Tools در منوها، گزینه Download All Data را انتخاب می کنیم:

ایجاد صفحه جدید

در ادامه آموزش HMI دلتا با DOPSoft به بررسی نحوه ایجاد صفحه جدید می پردازیم. برای این منظور از منوها، گزینه Screen را انتخاب کرده و سپس گزینه New Screen را می زنیم و سپس یک اسم دلخواه برای آن در نظر می گیریم:

استفاده از ابزار شستی در HMI دلتا

بخش بعدی آموزش HMI دلتا با DOPSoft مربوط به استفاده از ابزار شستی است. برای این منظور در منوها، گزینه Element را انتخاب می کنیم. با انتخاب گزینه Button گزینه های مختلفی خواهید دید که هر یک عملکرد خاص خودشان را دارند.

Button:

این گزینه در HMI نقش شستی را دارد و اگر اپراتور آن را بزند، دستوری که در حافظه اختصاص داده شده موجود است اجرا خواهد شد.

SET: اگر اپراتور این گزینه را در HMI بزند، بیت مربوطه یک خواهد شد.

مابقی گزینه ها نیز به همراه عملکرد هر یک در تصویر بالا مشخص هستند.

بر روی هر گزینه اگر دو بار کلیک کنید، صفحه Properties مربوط به آن باز خواهد شد تا بتوانید مشخصات مربوطه را طبق نیاز خود تنظیم نمایید.

به عنوان مثال در تصویر بالا مشاهده می کنید که با دو بار کلیک روی گزینه SET پنجره ای مشابه بالا باز خواهد شد که به کمک بخش های مختلف آن تنظیمات گوناگون قابل اجراست. مثلا از بخش Styles می توانید تغییر شکل ظاهری ایجاد کنید یا در بخش مموری، امکان نوشتن آدرس رجیستر وجود دارد.

شیوه وارد کردن آدرس حافظه PLC

در ادامه آموزش HMI با DOPSoft به آموزش وارد کردن آدرس حافظه پی ال سی می پردازیم که برای این منظور باید از قسمت Input، Link را انتخاب کنید:

حافظه های داخلی اچ ام آی دلتا

در ادامه آموزش HMI با DOPSoft به بررسی حافظه های داخلی می پردازیم. این حافظه ها 16 بیتی بوده و مشتمل بر دو نوع هستند:

• $: حافظه ی که با هر بار خاموش و روشن شدن HMI، مقادیر آن پاک شده و صفر می شوند ($ با بازه 65535 ~ 0)
• M$: این حافظه ها دقیقا برعکس بالایی هستند و مقادیر خود را حفظ می کنند (M$ با بازه 1023 ~ 0)

رجیسترهای گفته شده 61 بیتی هستند و برای دسترسی به بیت های این حافظه ها، باید به شکل زیر در برنامه بنویسیم:

بیت پنجم از رجیستر 16 بیتی غیر ماندگار شماره 324: ‘’$324.5’’

حافظه های داخلی HMI

از بخش Input، Link را انتخاب کرده و از بین گزینه های نمایش داده شده، Internal Parameter را می زنیم و نوع دستگاه را TIME_YEAR را انتخاب کنید:

LINK1:

گزینه LINK1 برای پورت های ارتباطی HMI است که در ابتدای برنامه تعریف کردیم و از این طریق می توان به حافظه های پی ال سی دسترسی پیدا کرد:

پس از انتخاب کردن لینک ارتباطی، با گزینه Device Type امکان انتخاب نوع رجیستر وجود خواهد داشت:

تعیین خصوصیات در حالت هایی که حافظه اختصاص داده شده، صفر یا یک است:

نوشتن متن

در ادامه آموزش HMI با نرم افزار DOPSoft به بخش نوشتن متن می رسیم. اگر برنامه تک زبانه است، در قسمت Text می توانید برای حالت های صفر بودن یا یک بودن رجیستر، دو متن را طبق تصویر زیر روی شستی بگذارید:

نوشتن دو زبان برای نرم افزار DOPSoft

برای نوشتن دو زبان کافیست از بخش Configuration در نرم افزار، تب Language را انتخاب کرده و در قسمت Others، دو زبان برای برنامه تعریف کنید:

در تصویر بالا زبان انگلیسی انتخاب شده بنابراین بعد از اجرا شدن برنامه، بخش های آن با زبان انگلیسی نمایش داده خواهد شد و اگر زبان فارسی را انتخاب کنید، کل برنامه به زبان فارسی به شما نمایش داده خواهد شد.

در تصویر بالا حالت های قبل و بعد از انتخاب زبان دوم را مشاهده می کنید.

تغییر زبان HMI

در ادامه آموزش HMI با DOPSoft به بررسی و آموزش تغییر زبان در اچ ام آی می پردازیم. برای این منظور ابتدا مسیر Element و سپس Button و در نهایت Language Change را طی کنید. در پنجره باز شده زبان مدنظرتان را انتخاب نمایید:

اختصاص عکس در نرم افزار DOPSoft

در صفحه Set اگر وارد بخش Pictures شوید با تعریف کردن وضعیت صفر و 1 می توانید روشن یا خاموش بودن موتور را چک کنید.

بخش Details در نرم افزار DOPSot

گزینه Details در این نرم افزار آیتم های مختلفی دارد:

• Interlock

این بخش به منظور فعال و غیر فعال کردن عملکردی است که برای آن تعریف کرده اید. مثلا اگر می خواهید وقتی بیت M1 در پی ال سی، صفر است، این شستی غیر فعال شود و با فشار دادن اپراتور هم هیچ اتفاقی نیفتد ولی اگر یک بود، اپراتور بتواند با فشار شستی، موتور را روشن کند استفاده می شود.

اگر Interlock State روی ON باشد و به آدرس مربوط به M1 اختصاص داده باشید، با یک بودن M1 این شستی فعال خواهد شد ولی اگر روی OFF باشد با صفر بودن بیت M1 فعال خواهد شد.

• Invisible Address

اگر بیت اختصاص داده شده، یک باشد، شستی از روی صفحه HMI برداشته خواهد شد.

• Push Time

اگر این گزینه فعال و تنظیم شده باشد، اپراتور باید براساس زمان تنظیم شده که برحسب ثانیه است، شستی را فشار دهد تا فعال گردد.

• Confirm Window

اگر گزینه YES را بزنید، وقتی اپراتور شستی را فشار دهد پنجره زیر باز خواهد شد و برای تأیید اجرای دستور از شما سؤال خواهد کرد.

بخش Indicator

در ادامه آموزش HMI دلتا با DOPSoft به قسمت Indicator می رسیم که طبق تصویر زیر از طریق مسیری که می بینید قابل دسترسی است:

اول باید نوع رجیستری را انتخاب کنید. نوع بیت برای نمایش وضعیت 0 یا 1 است ولی نوع Word برای رجیستر 16 بیتی است و تا مقداری که در State Count نوشته شده برای نمایش وضعیت رجیستر قابل استفاده است:

با این گزینه امکان نشان دادن حالت های مختلف یک رجیستر به وجود می آید. مثلا اگر خروجی Y0 خاموش باشد عکسی با رنگ مشکی پر رنگ و اگر خروجی Y0 روشن باشد عکسی با رنگ مشکی کم رنگ نمایش داده خواهد شد:

بخش Display

در ادامه آموزش HMI با DOPSoft به قسمت Display می رسیم که طبق تصویر زیر قابل دسترسی است:

همانطور که مشاهده می کنید 4 مدل Display وجود دارند:

• Numeric Display

برای اینکه اعداد صحیح به شکل اعشاری در HMI نمایش داده شوند از این گزینه استفاده می کنیم. مثلا قصد داریم رجیستر D0 که عدد 273 است به شکل 27.3 نمایش بگیرد. در این حالت باید تعداد Fractional را تنظیم کنید:

• Interger Digits: تعداد عددهای صحیح
• Fractional: تعداد عددهای اعشاری مجاز

• Character Display

با این گزینه امکان نمایش متن انگلیسی کدهای اسکی هر کاراکتر که در رجیسترها ذخیره شده را فراهم می کند. هر کد اسکی از 8 بیت استفاده می کند یعنی در هر رجیستر 16 بیتی می توانید دو کاراکتر بگذارید.

• نمایش دادن ساعت و تاریخ HMI (Time Display, Date Display)

در ادامه آموزش HMI با DOPSoft به نمایش ساعت و تاریخ می پردازیم. برای نمایش این دو کافیست از بین گزینه های موجود، Time Display و Date Display را انتخاب کنید.

گزینه Input

در ادامه آموزش HMI با DOPSoft به بررسی گزینه Input می پردازیم. این گزینه شامل سه آیتم است:

• Numeric Entry

از این آیتم برای تغییر دادن محتوای رجیسترهای پی ال سی توسط اپراتور استفاده می شود:

بعد از انتخاب این گزینه توسط اپراتور، صفحه ای برای وارد کردن عدد باز می شود تا عدد دلخواه خود را به رجیستر اختصاص دهید:

طبق تصویر بالا:

• محلی برای وارد کردن آدرس رجیستر PLC
• انتخاب نوع و فرمت رجیستر
• مشخص کردن تعداد اعداد صحیح و اعشاری مجاز و تعیین حداقل و حداکثر مقدار مجاز
• Character Entry

در آموزش HMI با DOPSoft از این گزینه برای وارد کردن کاراکتر در رجیسترهای پی ال سی استفاده می کنند:

مثلا فرض کنید کاراکترهای Salam را می خواهید در رجیسترهای D0 بگذارید:

Data Logging

در ادامه آموزش HMI با DOPSoft به مبحث ذخیره سازی اطلاعات روی فلش مموری می پردازیم. به منظور نمونه گیری و ذخیره سازی مقدار رجیستر در HMI و رسم کردن روی نمودار و جدول در این نرم افزار، باید از منوی Element، گزینه Sampling و سپس Historical Trend Graph را انتخاب نمایید.

برای ساخت بافر جدید روی History Buffer Setup کلیک نمایید:

در پنجره جدید گزینه Add را بزنید تا پنجره Buffer Properties باز شود:

صفحه Buffer Properties به شکل زیر است:

گزینه های تصویر فوق به شرح زیر هستند:

• Address: آدرس رجیستر شروع پی ال سی
• Data Length: طول دیتا
• Sample number: تعداد دفعات نمونه برداری از متغیر
• Sample time and date: برای تعیین نوع فعالسازی نمونه برداری Timer یا پی ال سی

گزینه Non-Volatile برای مواقعی است که بخواهید ذخیره داده از HMI به USB انجام شود که در این صورت باید این گزینه را فعال کنید.

اجرای نمونه گیری از PLC

در ادامه آموزش HMI با DOPSoft به بررسی اجرای نمونه گیری از پی ال سی می پردازیم که برای این کار از مسیر Options وارد Configuration شوید:

در تصاویر فوق می بینید که اگر بیت هی رجیستر D200 یک شوند نمونه گیری مربوط به هر کدام انجام خواهد شد.

ذخیره نمونه گیری های انجام شده در حافظه HMI یا در حافظه فلش مموری خارجی با فعال کردن گزینه Non-Volatile است که به شکل فایل اکسل ذخیره می گردد.

بخش Historical Trend Graph

طبق تصویر بالا در صفحه Properties این گزینه در قسمت Main شماره بافر برای نمایش را قرار دهید.

صفر بودن یعنی غیر فعال بودن و یک بودن یعنی فعال بودن برای رسم نمودار است پس باید این عدد یک باشد تا نمودار نمایش داده شود:

نمایش دادن نمونه گیری های ذخیره شده به شکل جدول

برای این کار از منوی Sampling باید گزینه Historical Data Table را انتخاب کنید و آن را بر روی صفحه HMI بگذارید تا بتوانید محتوای رجیسترهای نمونه گیری شده را از بافرهای مربوطه ببینید:

انتقال اطلاعات نمونه گیری شده به شکل فایل اکسل

برای اینکه اطلاعات نمونه گیری را در حافظه فلش مموری ذخیره کنید از بخش منوها، گزینه Element و سپس Button را انتخاب نمایید. در ادامه دو گزینه Report List و Screen Capture را انتخاب کنید:

آلارم های نرم افزار DOPSoft

در ادامه آموزش HMI با DOPSoft به بررسی آلارم های نرم افزار می پردازیم. اگر بیت هی مشخصی که در قسمت Alarm Setup تنظیم شده، ON/OFF شوند، پیغام مربوط به آن و تنظیم شده در این بخش با المان بر روی صفحه نمایش می گیرد:

در بخش Address، باید شماره رجیستر پی ال سی را ثبت کنید. برای تغییر از OFF به ON در هر کدام از بیت های این رجیستر، متن درج شده در قسمت Message Content ثبت می گردد. پیغام های ثبت شده را با ابزارهای Alarm History Table و Active Alarm List مشاهده کنید.

تعریف کردن سطوح دسترسی برای کاربران مختلف و تعیین Password

برای تعریف کردن پسوردهای پیش فرض برای هر سطح دسترسی کاربر یا User Level ابتدا از منوها، بخش Options گزینه Password Setting را بزنید:

مثلا صفحه مشخصات گزینه Maintain برای Button در شکل زیر را می بینید.

در قسمت User Security Level حداقل سطح دسترسی را می بینید مثلا اگر عدد 3 را انتخاب کنید، کلمه عبور شماره 4 اجازه فعالیت دارد ولی شماره 2 ندارد.

قسمت Set Low Security اگر روی NO باشد بعد از اینکه کلمه عبور توسط اپراتور وارد شود، HMI در همین سطح باقی می ماند ولی اگر روی YES باشد، اپراتور بایستی بعد از پایان کار و در هنگام شروع کار دوباره کلمه عبور را بزند.

گزینه هایی مثل شستی Go to Screen مواردی با عناوین زیر را دارند:

User’s security level will be set to low security after changing screen

معنی این گزینه این است که اگر فعال کنید با فشار دادن شستی Goto Screen سطح دسترسی HMI در سطح صفر قرار خواهد گرفت.

تغییر کلمه عبور یا پسورد

مبحث بعدی در آموزش HMI با DOPSoft، تغییر پسورد یا رمز عبور است. برای تغییر دادن رمز عبور از منو Element، گزینه Button و سپس Password Table Setup را بزنید.

برای اینکه هر کسی نتواند پسورد را تغییر دهد این گزینه باید فقط برای یک سطح دسترسی تعریف شود.

طبق تصویر زیر می بینید که اگر سطح دسترسی را روی عدد 3 بگذارید، کلمات عبور سطوح دسترسی 1 و 2 قابلیت تغییر پیدا می کنند.

تغییر صفحه در حال نمایش HMI با PLC

در این قسمت از آموزش HMI با DOPSoft به بررسی تغییر صفحه در حال نمایش HMI با پی ال سی می پردازیم که برای این منظور باید در گزینه Configuration قسمت Control Block رجیسترهایی برای عملکرد اچ ام آی توسط PLC در نظر گرفته شوند.

این رجیسترها دو دسته هستند:

• Control Block: فرمان از سمت PLC به HMI
• Status Block: گزارش از HMI به PLC

مثلا اگر تیک گزینه Screen No. را بزنید روبروی آن اسم یک رجیستر نوشته می شود. این رجیستر مخصوص عملکرد تغییر شماره صفحه از PLC به HMI است. مثلا اگر از طرف PLC عدد 3 را در رجیستر D0 بگذارید، HMI صفحه 3 را باز می کند.

ضمنا می بینید که مقابل هر گزینه علامت “ … “ وجود دارد. وقتی موس را روی این نقطه ها بگذارید شرح کوتاه و مفیدی از کنترل های این رجیستر را به شما نمایش می دهد.

از طرفی اگر در قسمت Status Block تیک مربوط به Screen No. را بزنید رجیستری که روبروی آن نوشته می شود که شماره صفحه کنونی HMI است.

برنامه نویسی ماکرو HMI با DOPSoft

در ادامه مبحث آموزش HMI با DOPSoft به بحث برنامه نویسی ماکرو می رسیم. سه نوع ماکرو در HMI قابلیت اجرا دارد:

• ماکروهایی که امکان اجرای مستقل از جزئیات برنامه را دارند
• ماکروهایی که اجرای آنها منوط به زدن دکمه های موجود در صفحه است
• ماکروهایی که اجرای آن نیازمند تحریک پنجره های مختلف است

ماکروهای با قابلیت اجرای مستقل از جزئیات برنامه

• Initial Macro: این برنامه موقع روشن شدن HMI اجرا می گردد
• Clock Macro: این برنامه با تأخیر تنظیم شده در صفحه Configuration اجرا می گردد
• Background Macro: این برنامه پیوسته اجرا می شود ولی امکان تنظیم تعداد خطوط در هر سیکل وجود دارد
• Submacro: زیر برنامه ای که قابلیت فراخوانی آن در ماکروهای دیگر وجود دارد.

ماکروهایی که اجرای آنها با تحریک گزینه های موجود در صفحه انجام می شود

• ON Macro: اگر بیت اختصاص داده شده به Button روشن گردد ماکرو اجرا می شود
• OFF Macro: اگر بیت اختصاص داده شده به Button خاموش گردد ماکرو اجرا می شود
• Before Execute Macro: وقتی روی گزینه ای در HMI کلیک کنید این ماکرو اجرا خواهد شد
• After Execute Macro: بعد از لمس روی گزینه ای در HMI و برداشتن انگشت این ماکرو اجرا می شود

ماکرو با اجرا توسط تحریک پنجره ها

• Open Macro: وقتی صفحه خاصی از HMI باز شود این برنامه فقط یکبار اجرا خواهد شد.
• Close Macro: وقتی صفحه خاصی از HMI بسته شود این برنامه فقط یکبار اجرا خواهد شد
• Screen Cycle Macro: در صورت باز شدن هر پنجره ای، ماکرو مربوط به همان صفحه باز خواهد شد

شیوه نوشتن ماکرو

یکی از مهمترین مباحث در آموزش HMI با DOPSoft، ماکرونویسی است. برای این کار ابتدا یکی از ماکروها را انتخاب می کنیم. مثلا از منوها بخش Options، گزینه Background Macro را انتخاب می کنیم:

سپس با انتخاب این گزینه پنجره زیر را خواهید دید:

وقتی روی گزینه Command کلیک کنید پنجره زیر باز خواهد شد:

در این بخش می توانید تابع مورد نیازتان را انتخاب کنید:

سپس رجیسترها را باید انتخاب کنید.

بعد از اینکه رجیسترهای مدنظر وارد شدند، ماکرو ای که نوشته اید را باید Update کنید.

توابع ماکرو در HMI

تصویر زیر نشان دهنده توابع ماکرو در HMI است که هنگام آموزش HMI با DOPSoft و ماکرونویسی باید بدانید:

جمع بندی مطالب

در این مطلب به بررسی کامل و جامع و آموزش دقیق HMI با DOPSoft پرداختیم که به دلیل کاربرد گسترده و بسیار مهم HMI در تجهیزات مانیتورینگ و دستگاه های صنعتی است. اگر به دنبال آموزش آلارم نویسی در اچ ام آی دلتا و همچنین آموزش ماکرونویسی در اچ ام آی دلتا هستید می توانید به آموزش های سایت آزند اتوماسیون در سایر مقالات بپردازید. بنابراین فعالان این حوزه باید بتوانند به خوبی با این نرم افزار کار کنند و نحوه برنامه نویسی و ماکرو نویسی را بدانند.